ไส้กรอกแอฟริกา
ไส้กรอกแอฟริกา ชื่อสามัญ Sausage tree, Cucumber tree
ไส้กรอกแอฟริกา ชื่อวิทยาศาสตร์ Kigelia africana (Lam.) Benth. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Kigelia pinnata (Jacq.) DC.) จัดอยู่ในวงศ์แคหางค่าง (BIGNONIACEAE) สามารถพบได้ในเขตร้อนของทวีปแอฟริกาไล่ตั้งแต่เอริเทรียและชาด ไปจนถึงทางเหนือของแอฟริกาใต้ เซเนกัล และนามิเบีย[1] สำหรับในประเทศไทยในขณะนี้ได้มีการนำมาเพาะปลูกที่สวนนงนุช[2]
สมุนไพรไส้กรอกแอฟริกา บางคนก็เรียกว่า “ไส้กรอก” หรือ “ต้นไส้กรอก” เพราะผลมีลักษณะคล้ายกับไส้กรอก[1] บ้างก็เรียกว่า “มะขามยักษ์” เพราะมีลักษณะของผลและสีของเปลือกคล้ายกับมะขาม (แต่มีขนาดใหญ่กว่าหลายเท่าตัวนัก) แต่เป็นที่รู้จักและเรียกกันทั่วไปว่า “หางแกละ“[2]
ลักษณะของต้นไส้กรอกแอฟริกา
- ต้นไส้กรอกแอฟริกา หรือ ต้นไส้กรอก จัดเป็นไม้ยืนต้นไม่ผลัดใบขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ และอาจมีความสูงของต้นได้ถึง 18-20 เมตร ลำต้นมีขนาดใหญ่ ลำต้นเรียบและเป็นสีเทา บ้างว่าลำต้นเป็นสีน้ำตาลออกดำ เมื่อต้นมีอายุมากจะเป็นสะเก็ด เนื้อไม้เป็นสีน้ำตาลหรือสีเหลือง[1]
- ใบไส้กรอกแอฟริกา ใบเป็นสีเขียวถึงเขียวเข้ม ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกชั้นเดียว มีใบย่อยประมาณ 3-5 คู่ ที่ปลายก้านเป็นใบเดี่ยว[1]
- ดอกไส้กรอกแอฟริกา ออกดอกเป็นช่อ ดอกย่อยมีลักษณะเป็นรูประฆัง ดอกเป็นสีส้ม สีแดง หรือสีเหลือง และจะมีนกหรือค้างคาวเข้าไปผสมเกสร[1]
- ผลไส้กรอกแอฟริกา ผลมีขนาดใหญ่ ลักษณะแข็งและยาว แขวนอยู่บนต้น โดยมีขนาดยาวประมาณ 80 เซนติเมตรและกว้างประมาณ 12 เซนติเมตร ภายในผลมีเมล็ดมาก โดยจะออกดอกและติดผลในช่วงเดือนธันวาคมจนถึงเดือนมิถุนายน[1] ซึ่งในประเทศแอฟริกาเคยพบลูกไส้กรอกที่มีความยาวเกือบ 1 เมตรและหนักเกือบ 10 กิโลกรัม[2]
สรรพคุณของไส้กรอกแอฟริกา
- ใช้เป็นยาบำรุงร่างกายสำหรับผู้ชาย เข้าใจว่าเป็นยาโด๊ปช่วยเพิ่มพลังทางเพศ (ผล)[2]
- ผลใช้เป็นยารักษาโรคได้หลายชนิด เช่น รูมาติก ซิฟิลิส งูกัด[1] โรคในระบบการย่อยอาหาร ระบบประสาท ระบบเลือดในร่างกาย ระบบกล้ามเนื้อ[2]
ข้อควรระวัง ! : ผลสดมีพิษและมีฤทธิ์เป็นยาระบายอย่างแรง ซึ่งจะต้องนำผลไปตากแห้ง นำไปอบ หรือหมักก่อน[1]
ประโยชน์ของไส้กรอกแอฟริกา
- ผลใช้เป็นอาหารสำหรับสัตว์หลายชนิด[1] และเป็นที่ชื่นชอบของช้าง ยีราฟ และลิงบาบูน ส่วนใบก็สามารถนำมาตากแห้งทำเป็นอาหารสัตว์ได้เช่นกัน[2]
- ผลสามารถนำมาทำเป็นเครื่องดื่มหมักคล้ายกับเบียร์[1] ซึ่งในประเทศตองกา ผู้หญิงจะสอนให้ลูกสาวปรนนิบัติสามี ด้วยการใช้ผลไส้กรอกมาทำเป็นหัวเชื้อหมักเบียร์ด้วยข้าวโพด ข้าวสาลี น้ำผึ้ง ให้สามีดื่มเป็นยาโด๊ปหรือยาเพิ่มสมรรถภาพทางเพศ แต่ผู้หญิงจะไม่ดื่มเบียร์ชนิดนี้ ซึ่งก็ไม่ทราบเหมือนกันว่าเป็นเพราะเหตุใด[2]
- เนื้อไม้สามารถนำมาใช้ทำเป็นพายหรือเครื่องมือเครื่องใช้ได้[1]
- ลำต้นนำมาขูดทำเป็นเรือแคนูได้[2]
- ผลหรือลูกสามารถนำมาใช้ทำเป็นขวดน้ำได้[2]
- ใช้ปลูกไว้เป็นไม้ประดับสวนที่มีพื้นที่โล่ง ๆ ได้ เนื่องจากจะต้องระวังผลตกลงมาใส่ ซึ่งอาจทำให้บาดเจ็บ สลบ หรือถึงขั้นเสียชีวิต หรือทำให้สิ่งของในบริเวณนั้นได้รับความเสียหายได้ เพราะผลของต้นไส้กรอกนั้นมีน้ำหนักมาก อีกทั้งยังมีคุณสมบัติพิเศษที่ไม่เน่าอีกด้วย จึงไม่ควรเข้าไปบริเวณโคนต้น ไม่ไปนั่งหรือนอนในบริเวณดังกล่าว[1],[2]
- ว่ากันว่าต้นไส้กรอกเป็นมรดกของชนเผ่าในประเทศตองกา ที่นำจะนำผลไส้กรอกมาสกัดทำเป็นครีมบำรุงผิว และนำมาทำเป็นยารักษาโรคได้หลายชนิด[2]
เอกสารอ้างอิง
- วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. “Kigelia“. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: en.wikipedia.org/wiki/Kigelia. [29 ธ.ค. 2013].
- Yent@4. “ทีเด็ดมะขามยักษ์ หมักเบียร์โด๊ปสามี“. อ้างอิงใน: หนังสือพิมพ์ X-cite. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: www.yenta4.com. [29 ธ.ค. 2013].
ภาพประกอบ : www.flickr.com (by igomak, Russell Cumming, naturgucker.de, magnur, wlcutler, Carl E Lewis, Starr Environmental, MargaretDonald)
เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (Medthai)
