7 ประโยชน์ของ HMB สารอาหารสำคัญของกล้ามเนื้อ !

เอชเอ็มบี (HMB) สารสำคัญสำหรับผู้สูงอายุ

HMB คืออะไร ?

HMB (เอช เอ็ม บี) หรือ Hydroxymethylbutyrate ชื่ออื่น ? เป็นสารที่ร่างกายผลิตได้ในปริมาณเล็กน้อยจากกระบวนการเผาผลาญกรดอะมิโนลิวซีน (Leucine) คือ ? ซึ่งเป็นกรดอะมิโนจำเป็นที่ร่างกายไม่สามารถสังเคราะห์ขึ้นเองได้และจำเป็นต้องได้รับจากการรับประทานอาหารประเภทโปรตีน (1)

การศึกษาวิจัยพบว่า HMB ให้ประโยชน์ต่อสุขภาพหลายอย่าง เช่น ช่วยเสริมสร้างและชะลอการสลายตัวของมวลกล้ามเนื้อ เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและประสิทธิภาพการออกกำลังกาย ฯลฯ จึงทำให้ HMB เป็นที่นิยมในหมู่นักกีฬา รวมถึงผู้สูงอายุที่ร่างกายมักสูญเสียมวลกล้ามเนื้อมากขึ้นทุกปี (2)

ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร HMB มีทั้งแบบเม็ด แคปซูล และอาหารสูตรครบถ้วนที่ดื่มง่ายเหมาะกับผู้สูงอายุ บางผลิตภัณฑ์อาจผสมสารอาหารอื่น ๆ เข้าไปด้วย อย่างวิตามินและเกลือแร่ที่ช่วยส่งเสริมระบบภูมิคุ้มกัน เช่น วิตามินเอ บี ซี และดี ธาตุเหล็ก แคลเซียม ซีลีเนียม, ไขมันดีจากพืช เช่น โอเมก้า 3, 6, 9 รวมถึงใยอาหาร FOS และโปรตีนคุณภาพดีหลายชนิด อย่างเวย์ เคซีน และโปรตีนจากถั่วเหลือง เป็นต้น เพื่อเสริมประโยชน์ด้านเพิ่มมวลกล้ามเนื้อและเสริมคุณค่าทางโภชนาการให้ครบถ้วนยิ่งขึ้น ทำให้สุขภาพแข็งแรง มีภูมิคุ้มกันที่ดี

HMB เป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารยอดนิยมที่ได้รับความสนใจอย่างมากในแวดวงสุขภาพ การออกกำลังกาย ก่อกำเนิดเริ่มต้นมาจากแวดวง วิทยาศาสตร์การกีฬา เนื่องจากนักกีฬาต้องฝึกฝนอย่างหนักและสม่ำเสมอเพื่อเพิ่มความทนทาน จึงจำเป็นต้องหาตัวช่วยเพื่อดูแลกล้ามเนื้อ โดยทั้งสร้างและชะลอการสลายของกล้ามเนื้อ ซึ่งกลุ่มที่มีความต้องการประโยชน์ในลักษณะนี้ก็คือ กลุ่มผู้สูงอายุ นั่นเอง อย่างไรก็ตาม ร่างกายผลิต HMB ได้ในปริมาณเพียงเล็กน้อยเท่านั้น และเมื่ออายุมากขึ้น การสร้าง HMB ในร่างกายก็จะยิ่งน้อยลง หลายคนจึงเลือกรับประทาน HMB ในรูปแบบของผลิตภัณฑ์เสริมไม่ว่าจะในรูปแบบเม็ด แคปซูล หรือแบบอาหารสูตรครบถ้วนสำหรับผู้สูงอายุ”

ความน่าเชื่อถือ & ความปลอดภัยในการทาน HMB

กว่า 27 ปีที่ HMB ได้ถูกคิดค้นและพัฒนาเพื่อช่วยให้ผู้สูงวัยมีคุณภาพชีวิตทีดีผ่านกล้ามเนื้อที่แข็งแรงสมวัย มีงานรับรองกว่า 120 การศึกษา และ ไม่มีรายงานเรื่องผลกระทบทางลบจากการได้รับ HMB อย่างต่อเนื่อง ปริมาณที่แนะนำต่อวันเพื่อสุขภาพกล้ามเนื้อที่ดี คือ 1.5- 3 กรัมต่อวัน และ สามารถทานต่อเนื่องได้ทุกวันเพื่อเสริมภาวะโภชนาการที่ดี เมื่อกล้ามเนื้อแข็งแรงก็จะส่งผลถึงภูมิคุ้มกันที่ดีด้วย

HMB 1.5 กรัม ต้องทานโปรตีนเวย์มากกว่า 10 แก้ว ยากไปไหม ?

จากการศึกษา พบว่า การทาน HMB 1.5-3 กรัมต่อวัน ช่วยให้สุขภาพกล้ามเนื้อแข็งแรงได้

HMB แม้จะพบในร่างกายแต่ก็จะมีปริมาณลดลงตามวัย ความเครียด และโรคภัยไข้เจ็บ ดังนั้น จึงจำเป็นต้องได้รับเสริมจากอาหาร แต่การทาน HMB 1.5 กรัม ต่อวัน เพื่อกล้ามเนื้อที่แข็งแรงตามงานวิจัย จำเป็นต้องทานโปรตีนเวย์มากกว่า 10 แก้ว*! (300 กรัม) ต่อวัน ซึ่งเป็นเรื่องยากที่เราจะสามารถทานโปรตีนเวย์ได้มากขนาดนั้น โดยเฉพาะผู้สูงวัยที่ไม่ได้มีกิจกรรมที่ต้องใช้แรง หรือ พลังงานมากเหมือนตอนหนุ่มสาว

ด้วยเหตุนี้ HMB จึงมักถูกนำมาผลิตเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารในรูปแบบต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นแบบแคปซูล เม็ด หรือแบบผงชงดื่มสำหรับผู้สูงอายุในรูปของอาหารเสริมสูตรครบถ้วนที่มี HMB

หมายเหตุ* : คำนวณจากปริมาณโปรตีนเวย์ 300 กรัม เพื่อให้ได้ HMB 1.5 กรัม โดย HMB 1.5 กรัม เป็นค่าโดยประมาณเมื่อพิจารณาการได้รับ HMB ในรูปแบบของ CaHMB

HMB ทำงานอย่างไร ?

โดยปกติร่างกายจะมีการสร้างและสลายโปรตีนในกล้ามเนื้ออยู่ตลอดเวลา เมื่อร่างกายอยู่ในกระบวนการสร้างจะเรียกว่า Anabolism และทางในกลับกันถ้าอยู่ในกระบวนการสลายจะเรียกว่า Catabolism ถ้ากระบวนการสร้างมากกว่าการสลาย โปรตีนหรือมวลกล้ามเนื้อของเราก็จะเพิ่มขึ้น

โดยจากสรุปข้อมูลงานวิจัยเราพบว่า HMB ออกฤทธิ์ทั้งต้านการสลาย (Anti-Catabolic), ช่วยเสริมสร้าง (Anabolic) และฟื้นฟูกล้ามเนื้อ (Regenerative) (3, 4, 5, 6, 7) การออกฤทธิ์ ?

ประโยชน์ของ HMB ที่มากกว่ากล้ามเนื้อ

การศึกษาพบว่าการเสริม HMB เกี่ยวข้องกับคุณประโยชน์หลายอย่าง ได้แก่

1. เสริมสร้างและชะลอการสลายของกล้ามเนื้อ การทดลองทางคลินิกหลายชิ้นพบว่า การเสริม HMB วันละ 1.5-3 กรัม สามารถช่วยเสริมสร้างและชะลอการสลายของมวลกล้ามเนื้อ ช่วยเพิ่มความแข็งแรงและลดความเสียหายของกล้ามเนื้อ การศึกษาวิจัยในโครงการ SHIELD คือ ? ที่ได้ทำการวิจัยด้านโภชนาการในผู้สูงอายุจำนวน 811 คน (8) เป็นระยะเวลา 6 เดือน พบว่า

  • กลุ่มที่ได้รับการเสริม HMB มีผลชี้วัดทางด้านสุขภาพอยู่ในเกณฑ์ปกติสูงกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอก 3.8 เท่า
  • มีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นอย่างน้อย 5% เมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอก
  • มีค่าดัชนีมวลกายเพิ่มขึ้น
  • เส้นรอบวงต้นแขนและน่องมากขึ้น
  • ความแข็งแรงของมือดีขึ้น (แรงบีบมือสูงขึ้น) และ
  • ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อขามากขึ้น

สอดคล้องกับการศึกษาอื่น ๆ เช่น การศึกษาในผู้สูงอายุที่เสริม HMB ร่วมกับการฝึกการออกกำลังกาย (9, 10, 11, 12, 13, 14) ข้อมูล, การทบทวนการศึกษา 7 ชิ้น ในผู้สูงอายุ 287 คน (15) ข้อมูล รวมถึงข้อสรุปจากสมาคม ISSN (7) ข้อมูล

การเสริม HMB สามารถช่วยเสริมสร้างและชะลอการสลายของมวลกล้ามเนื้อ

2. ลดไขมันในร่างกาย มีหลายการศึกษาที่พบว่า HMB ช่วยลดไขมันในร่างกาย เช่น การศึกษาในนักกีฬาพายเรือ (22) ข้อมูล การศึกษาที่เสริม HMB ร่วมกับ Creatine (27, 28) ข้อมูล, การศึกษาที่พบว่า HMB ช่วยลดเปอร์เซ็นไขมันลง 0.3-0.7% (20) ข้อมูล

3. ลดความเสื่อมของสมองตามอายุ การศึกษาในหลอดทดลองชี้ให้เห็นว่า HMB มีประโยชน์ในการป้องกันหรือลดความเสื่อมของสมองตามอายุ เช่น การศึกษาในหนูทดลองวัยกลางคนและวัยชราที่พบว่า HMB ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพความจำ การเรียนรู้ และการใช้ความคิดในหนูทดลอง (29, 30)

4. ลดคอเลสเตอรอลและความดันโลหิต จากการทบทวนการศึกษาจำนวน 9 เรื่องในมนุษย์ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ที่เสริม HMB วันละ 3 กรัม (เป็นระยะเวลาตั้งแต่ 3-8 สัปดาห์) พบว่าการเสริม HMB ส่งผลให้คอเลสเตอรอลรวม, คอเลสเตอรอลชนิดไม่ดี (LDL) และความดันโลหิตช่วงบน มีค่าลดลงอย่างมีนัยสำคัญ เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอก (31)

5. ดีต่อสุขภาพหัวใจ ดังที่กล่าวมาก่อนหน้านี้ว่า HMB ช่วยลดคอเลสเตอรอลและความดันโลหิตได้ ซึ่งสองสิ่งนี้เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ในทางทฤษฎีแล้วจึงอาจช่วยลดความเสี่ยงได้ แต่ยังจำเป็นต้องทำการศึกษาเพิ่มเติม

6. ลดการอักเสบ การศึกษาในหลอดทดลองและในมนุษย์หลายชนิดแสดงให้เห็นว่าการเสริม HMB ช่วยลดระดับตัวบ่งชี้การอักเสบในเลือดหลายตัว (32, 33) ข้อมูล

7. รักษาบาดแผล การศึกษาในผู้ป่วยเบาหวาน 11 คน เป็นเวลา 4 สัปดาห์ พบว่าการเสริม HMB อาร์จินีน และกลูตามีน สามารถส่งเสริมการรักษาบาดแผลของผู้ป่วยที่มีแผลที่เท้าจากโรคเบาหวานได้ขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ (34) สอดคล้องกับการศึกษาอื่น (21) ข้อมูล

“การศึกษาวิจัยพบว่า HMB ช่วยเสริมสร้างและชะลอการสลายของมวลกล้ามเนื้อ
โดยเฉพาะการสูญเสียมวลกล้ามเนื้อที่มักพบในผู้สูงอายุ อีกทั้ง HMB ยังช่วยเพิ่มมวลน้ำหนักตัวที่ไม่รวมไขมัน เพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ ลดไขมันในร่างกาย ลดความเสื่อมของสมองตามอายุ ฯลฯ”

HMB เหมาะกับใคร ?

  • ผู้สูงอายุและผู้ใหญ่ เพราะอายุที่มากขึ้นจะส่งผลให้ปริมาณ HMB ในร่างกายลดลง ทำให้ร่างกายเกิดการสูญเสียมวลกล้ามเนื้อและมีการเร่งสลายตัวของมวลกล้ามเนื้อสูงขึ้น
  • ผู้สูงอายุที่ขาดสารอาหารหรือเสี่ยงต่อการขาดสารอาหาร โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่ได้โปรตีนจากอาหารน้อย
  • ผู้ที่เจ็บป่วยหรือนอนติดเตียง เช่น ผู้ป่วยในระยะพักฟื้นหรือผู้ที่ต้องนอนรักษาตัวอยู่ในโรงพยาบาลเป็นเวลานาน เพราะอาการเจ็บป่วยเป็นหนึ่งในตัวเร่งที่ทำให้เกิดการสลายตัวของกล้ามเนื้อเร็วขึ้นและทำให้กล้ามเนื้อฝ่อลีบ

HMB แตกต่างจากโปรตีนชนิดอื่น ๆ เพราะช่วยทั้งเสริมสร้างและชะลอการสลายของมวลกล้ามเนื้อ
จึงเหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้สูงอายุ ที่ร่างกายจะเริ่มสูญเสียมวลกล้ามเนื้อมากกว่าการสร้างกล้ามเนื้อ”

ผลิตภัณฑ์อาหารสูตรครบถ้วนที่มี HMB

ในผู้ใหญ่ ผู้สูงอายุ รวมถึงผู้สูญเสียมวลกล้ามเนื้อจากสาเหตุอื่น ๆ เช่น เจ็บป่วยหรือนอนติดเตียง ขาดสารอาหาร การให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพกล้ามเนื้อตั้งแต่วันนี้เป็นเรื่องสำคัญมาก เพราะกล้ามเนื้อจะลดลงตามธรรมชาติเมื่ออายุ 40 ปีขึ้นไป จากข้อมูลงานวิจัยเราพบว่า HMB มีประโยชน์อย่างมากต่อสุขภาพกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้สูงอายุ

ดังนั้น การเลือกเสริมด้วยอาหารสูตรครบถ้วนที่มี HMB จึงเป็นทางเลือกที่ดีและสะดวก เพราะในอาหารสูตรครบถ้วนนี้ นอกจากจะให้ปริมาณ HMB ตามงานวิจัยแล้ว ยังประกอบไปด้วยสารอาหารสำคัญต่าง ๆ อีกหลายชนิด เช่น

  • โปรตีนคุณภาพดี เพื่อช่วยเสริมสร้างและคงสภาพมวลกล้ามเนื้อ เช่น เวย์ เคซีน และถั่วเหลือง เป็นต้น
  • แคลเซียม เพื่อช่วยในกระบวนการสร้างกระดูกและฟันที่แข็งแรง
  • วิตามินและเกลือแร่ชนิดต่าง ๆ เพื่อช่วยเสริมภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย เช่น วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินดี วิตามินบี6 บี12 กรดโฟลิก ธาตุเหล็ก สังกะสี ทองแดง ซีลีเนียม ฯลฯ
  • มีไขมันดีจากพืช โอเมก้า 3, 6 และ 9
  • มีใยอาหารฟรุคโตโอลิโกแซคคาไรด์ (FOS) เป็นอาหารของจุลินทรีย์ชนิดดีในร่างกาย ช่วยให้จุลินทรีย์ชนิดดีให้แข็งแรง ลดจุลินทรีย์ที่ก่อโรค เพิ่มภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย
  • บางยี่ห้ออาจเลือกใช้น้ำเชื่อมข้าวโพด หรือ Corn Syrup Solid แหล่งพลังงานตามธรรมชาติ เพราะน้ำเชื่อมข้าวโพดคือคาร์โบไฮเดรทชนิดหนึ่ง ช่วยให้ร่างกายรู้สึกกระฉับกระเฉงตื่นตัว (ข้อดีที่แตกต่างจาก ‘น้ำเชื่อมข้าวโพดที่มีฟรุกโตสสูง’ หรือ ‘High Fructose Corn Syrup’ คือไม่ทำให้เสี่ยงต่อความอ้วนหรือส่งผลต่อน้ำระดับน้ำตาลในเลือดที่เพิ่มสูงขึ้น และมีรสหวานน้อยกว่า)
  • น้ำเชื่อมข้าวโพด หรือ Corn Syrup Solid ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยาของสหรัฐอเมริกาแล้วว่าปลอดภัย มักใช้ในอาหารทางการแพทย์หรืออาหารในทารก

“เป็นไปได้ยากมากที่ผู้สูงอายุจะได้รับ HMB เพียงพอกับความต้องการของร่างกายจากการรับประทานอาหารโปรตีนเพียงอย่างเดียว ประกอบกับร่างกายจะสูญเสียมวลกล้ามเนื้อมากขึ้นตามวัยและอาจมีโรคประจำตัว หรือเบื่ออาหาร จึงยิ่งทำให้การได้รับโปรตีนน้อยขึ้นไปอีก การเลือกรับประทานอาหารสูตรครบถ้วนที่มี HMB โปรตีนคุณภาพดีหลายชนิด และวิตามินแร่ธาตุที่เสริมภูมิคุ้มกัน พร้อมใยอาหาร FOS จึงเป็นทางเลือกที่ดีเพื่อสุขภาพกล้ามเนื้อ ภูมิคุ้มกันที่ดี และร่างกายที่แข็งแรงในผู้สูงอายุ

อย่างไรก็ตาม นอกจากการเลือกเสริมด้วยอาหารสูตรครบถ้วนที่ HMB แล้ว ควรประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ หมั่นออกกำลังกาย และพักผ่อนให้เพียงพอด้วย เพื่อให้ร่างกายมีสุขภาพที่สมบูรณ์แข็งแรงและมีความสุขได้ทุกวันในวัยเกษียณ

HMB ช่วยเสริมสร้างและชะลอการสลายของมวลกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะการสูญเสียมวลกล้ามเนื้อที่มักพบในผู้สูงอายุ

สรุปเรื่อง HMB

HMB (เอช เอ็ม บี) เป็นสารอาหารที่มีความปลอดภัยสูง การศึกษาจำนวนมากรองรับประโยชน์หลายอย่าง โดยเฉพาะในเรื่องของการเสริมสร้างและชะลอการสลายของมวลกล้ามเนื้อ เมื่อกล้ามเนื้อแข็งแรง ก็ทำให้ภูมิคุ้มกันดีไปด้วย

เรื่องที่เกี่ยวข้อง : สรุปประโยชน์จากงานวิจัยล่าสุดของวิตามินเอ, วิตามินซี, วิตามินดี, แคลเซียม, ซีลีเนียม, ธาตุเหล็ก

เอกสารอ้างอิง

ตรวจสอบทางการแพทย์ล่าสุดเมื่อวันที่ 10 เม.ย. 2023

เภสัชกรประจำเว็บเมดไทย
ประวัติผู้เขียน : จบการศึกษาปริญญาตรี คณะเภสัชศาสตร์ สาขาเภสัชศาสตร์ มีประสบการณ์การทำงานร้านยามากกว่า 5 ปี เคยเป็นผู้จัดการร้านขายยา เคยเป็นผู้ฝึกอบรมผลิตภัณฑ์กลุ่มสุขภาพ เช่น วิตามิน อาหารเสริม เครื่องมือแพทย์ และยา ปัจจุบันทำงานเป็นเภสัชกรอยู่โรงพยาบาลเอกชน โดยให้คำปรึกษาแนะนำเกี่ยวกับยาและผลิตภัณฑ์สุขภาพ