ผักชีดอย
ผักชีดอย ชื่อวิทยาศาสตร์ Dichrocephala integrifolia (L.f.) Kuntze (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Dichrocephala latifolia (Lam.) L’Hér. ex DC.) จัดอยู่ในวงศ์ทานตะวัน (ASTERACEAE หรือ COMPOSITAE)[1]
สมุนไพรผักชีดอย มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า สาบแฮ้ง แฮ้งของ (เพชรบูรณ์) เป็นต้น[1]
ลักษณะของผักชีดอย
- ต้นผักชีดอย จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุกที่มีลำต้นตั้งตรง สูงได้ประมาณ 8-25 นิ้ว แตกกิ่งก้านสาขาใกล้กับโคนต้น มีขนอ่อน ๆ ขึ้นปกคลุมอยู่หนาแน่น มีกลิ่นหอม ขยายพันธุ์โดยใช้เมล็ด เป็นพรรณไม้กลางแจ้งที่จัดเป็นวัชพืชชนิดหนึ่ง ชอบขึ้นตามดินหิน ทุ่งหญ้า หรือที่รกร้างทั่วไป[1]
- ใบผักชีดอย ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกันไปตามกิ่ง ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ ปลายใบแหลม โคนใบสอบ ส่วนขอบใบจักเป็นฟันเลื่อย แผ่นใบเป็นสีเขียว ผิวใบมีขนอ่อน ๆ ขึ้นปกคลุมทั้งสองด้าน บริเวณโคนใบจะมีปีกใบแคบ ๆ อยู่ด้านละปีก ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2 นิ้ว และยาวประมาณ 3.5-5 นิ้ว ซึ่งขนาดนี้จะเป็นขนาดของใบที่อยู่ด้านล่าง ส่วนใบที่อยู่ส่วนบนของกิ่งจะมีขนาดเล็กกว่านี้ โดยใบที่อยู่บนสุดจะมีความยาวได้ประมาณ 0.5-1 นิ้วได้[1]
- ดอกผักชีดอย ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบและบริเวณส่วนยอดของกิ่ง ดอกมีลักษณะเป็นก้อนกลม ๆ ขนาดประมาณ 3-5 มิลลิเมตร ปลายดอกมี 4 แฉก ก้านช่อดอกยาว[1]
- ผลผักชีดอย ลักษณะของผลเป็นรูปหอกกลับแบนและมีขนเล็ก ๆ อยู่ 2 เส้น หรือบางผลอาจไม่มีเลย ผลมีขนาดยาวประมาณ 1 มิลลิเมตร[1]
สรรพคุณของผักชีดอย
- ตาดอกเอามาต้มกับน้ำ ใช้ดื่มเป็นยาขับเหงื่อ (ตาดอก)[1]
- ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ ด้วยการใช้ตาดอกเอามาต้มกับดื่มเป็นยา (ตาดอก)[1]
- ทั้งต้นใช้เป็นยารักษาโรคหนองใน (ทั้งต้น)[1]
- ใบใช้ตำเป็นยาทาแก้แผลเรื้อรัง (ใบ)[1]
- ในประเทศเขมรจะนำมาปรุงเป็นยาทาแก้แมลงสัตว์กัดต่อย (ใบ)[1]
- ใบใช้ตำพอกแก้บวม (ใบ)[1]
เอกสารอ้างอิง
- หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5. (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม). “ผักชีดอย”. หน้า 489-490.
ภาพประกอบ : www.flickr.com (by 翁明毅, Russell Cumming)
เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (Medthai)
