เข็มเศรษฐี
เข็มเศรษฐี ชื่อวิทยาศาสตร์ Ixora macrothyrsa (Teijsm. & Binn.) T.Moore (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Pavetta macrothyrsa Teijsm. & Binn.) จัดอยู่ในวงศ์เข็ม (RUBIACEAE)[1]
สมุนไพรเข็มเศรษฐี มีชื่อเรียกอื่นว่า เข็มแดง[1]
ลักษณะของเข็มเศรษฐี
- ต้นเข็มเศรษฐี จัดเป็นพรรณไม้พุ่ม มีความสูงได้ประมาณ 2-4 เมตร แตกกิ่งก้านเป็นพุ่มเตี้ย ๆ เปลือกลำต้นเรียบเป็นสีน้ำตาลเข้ม[1]
- ใบเข็มเศรษฐี ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงตรงข้ามกัน ลักษณะของใบเป็นรูปรีแกมขอบขนาน ปลายใบแหลม โคนใบมน ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 6-9 เซนติเมตร และยาวประมาณ 15-20 เซนติเมตร หลังใบและท้องใบเรียบ มีหูใบอยู่ระหว่างก้านใบ[1]
- ดอกเข็มเศรษฐี ออกดอกเป็นช่อ โดยจะออกที่ปลายยอด ดอกย่อยเป็นสีแดง กลีบดอกมี 4 กลีบ โคนกลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นหลอดยาวสีแดง ปลายกลีบแหลม ส่วนกลีบเลี้ยงเป็นสีแดงเข้ม ปลายแยกออกเป็นแฉกแหลม 5 แฉก ดอกมีเกสรเพศผู้ติดอยู่ระหว่างกลีบดอกมี 4 อัน[1]
- ผลเข็มเศรษฐี ลักษณะของผลเป็นรูปทรงกลม ผิวผลเรียบ ผลอ่อนเป็นสีเขียว เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีม่วงดำ ภายในผลมีเมล็ด 1 เมล็ด[1]
สรรพคุณของเข็มเศรษฐี
- รากมีรสเย็นหวาน ใช้เป็นยาบำรุงธาตุไฟ (ราก)[1]
- รากใช้เป็นยาแก้โรคตา (ราก)[1]
- ใช้เป็นยาแก้เสมหะและกำเดา (ราก)[1]
- รากและดอกใช้เป็นยาแก้บิด (รากและดอก[1])
- ใช้เป็นยาแก้บวม (ราก)[1]
ประโยชน์ของเข็มเศรษฐี
- ใช้ปลูกเป็นไม้ประดับทั่วไป จัดว่าเป็นไม้มงคลชนิดหนึ่ง ตามความเชื่อโบราณถือว่าดอกเข็มที่แหลมเรียว เปรียบเสมือนการมีปัญญาที่เฉียบแหลม ดอกเข็มจึงถูกยกย่องให้เป็นดอกไม้ประจำวันครู และมักถูกนำไปใช้บูชาพระและประดับแจกัน หรือใช้ในงานพิธีกรรมต่าง ๆ
เอกสารอ้างอิง
- หนังสือสมุนไพรไทย เล่ม 1. (ดร.นิจศิริ เรืองรังษี, ธวัชชัย มังคละคุปต์). “เข็มเศรษฐี (Khem Setthi)”. หน้า 88.
ภาพประกอบ : www.flickr.com (by Mauricio Mercadante)
เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (Medthai)
