หญ้าไข่เหา สรรพคุณและประโยชน์ของต้นหญ้าไข่เหา 8 ข้อ !

หญ้าไข่เหา

หญ้าไข่เหา ชื่อสามัญ Itch flower

หญ้าไข่เหา ชื่อวิทยาศาสตร์ Mollugo pentaphylla L. จัดอยู่ในวงศ์สะเดาดิน (MOLLUGINACEAE)^[1]

สมุนไพรหญ้าไข่เหา มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า หญ้าตีนนก (ตราด), หญ้านกเขา (ชัยนาท), สร้อยนกเขา (ชลบุรี) ส่วนทางภาคเหนือเรียก “หญ้าไข่เหา” เป็นต้น^[1]

หมายเหตุ : หญ้าไข่เหาที่กล่าวถึงในบทความนี้ เป็นพรรณไม้คนละชนิดกันกับหญ้าไข่เหา ที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Panicum incomtum Trin. และหญ้าไข่เหา ชนิดที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Panicum sarmentosum Roxb. ซึ่งจัดอยู่ในวงศ์ GRAMINEAE

ลักษณะของหญ้าไข่เหา

• ต้นหญ้าไข่เหา จัดเป็นพรรณไม้ล้มลุก มีความสูงได้ประมาณ 10-30 เซนติเมตร^[1] ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการใช้เมล็ด พบได้ทั่วทุกภาคของประเทศ^[2],[3]

• ใบหญ้าไข่เหา ใบเป็นใบเดี่ยว ออกรอบ ๆ ข้อ เป็นกระจุก ๆ ละ 2-4 ใบ ลักษณะของใบเป็นรูปยาวเรียวหรือรูปรีขนาดเล็ก ปลายใบแหลม โคนใบแหลม ใบมีขนาดกว้างประมาณ 0.2-0.4 เซนติเมตร และยาวประมาณ 2.5-3 เซนติเมตร ก้านใบสั้น^[1]

• ดอกหญ้าไข่เหา ออกดอกเป็นช่อห่าง ๆ โดยจะออกตามปลายกิ่ง ดอกย่อยเป็นสีเหลืองอ่อนเป็นตุ่มกลมเล็ก ๆ ขนาดยาวประมาณ 0.2 เซนติเมตร กลีบดอกมี 5 กลีบ ก้านชูช่อดอกยาว^[1],[2]

• ผลหญ้าไข่เหา ลักษณะของผลเป็นรูปทรงค่อนข้างกลม มีขนาดประมาณ 0.2 เซนติเมตร เมื่อแก่แล้วจะแตกออกเป็น 3 เสี่ยง ภายในผลมีเมล็ดขนาดเล็กสีน้ำตาล^[1]

สรรพคุณของหญ้าไข่เหา

1. ทั้งต้นมีรสขมเย็น มีสรรพคุณเป็นยาบำรุงธาตุ แก้ธาตุพิการ (ลำต้น, ทั้งต้น)^[1],[2]
2. ลำต้นหรือทั้งต้นใช้เป็นยาแก้ไข้ ส่วนใบใช้เป็นยาไข้จับสั่น (ลำต้น, ใบ, ทั้งต้น)^[1],[2]
3. ช่วยแก้อาการร้อนในกระหายน้ำ (ลำต้น, ทั้งต้น)^[1],[2]
4. ตำรายาพื้นบ้านอีสานจะใช้หญ้าไข่เหาทั้งต้น นำมาขยี้ผสมกับเกลือใช้อุดฟัน แก้รำมะนาด (ทั้งต้น)^[4]
5. ใช้เป็นยาระบายท้อง (ลำต้น, ทั้งต้น)^[1],[2]
6. ช่วยแก้ริดสีดวงทวาร (ลำต้น, ทั้งต้น)^[1],[2]
7. ใช้เป็นยาแก้ดีพิการ (ลำต้น, ทั้งต้น)^[1],[2]

ประโยชน์ของหญ้าไข่เหา

• ยอดอ่อน ใบ และดอกอ่อน สามารถนำมาใช้ปรุงเป็นอาหารได้ เช่น แกงป่า แกงใส่ปลาร้า เป็นต้น^[3]

เอกสารอ้างอิง

1. หนังสือสมุนไพรไทย เล่ม 1.  (ดร.นิจศิริ เรืองรังษี, ธวัชชัย มังคละคุปต์).  “หญ้าไข่เหา (Ya Khai Hao)”.  หน้า 314.
2. หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5.  (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม).  “หญ้าไข่เหา”.  หน้า 801-802.
3. ผักพื้นบ้านในประเทศไทย กรมส่งเสริมการเกษตร.  “หญ้าไข่เหา”.  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก : ftp://smc.ssk.ac.th/intranet/Research_AntioxidativeThaiVegetable/.  [03 ก.ย. 2014].
4. สวนสวรส.  “หญ้าไข่เหา”  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก : www.suansavarose.com.  [03 ก.ย. 2014].

ภาพประกอบ : www.flickr.com (by Russell Cumming, Srikanth Parthasarathy, Dinesh Valke)

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (Medthai)