พลองแก้มอ้น สรรพคุณและประโยชน์ของต้นพลองแก้มอ้น 5 ข้อ !

พลองแก้มอ้น

พลองแก้มอ้น ชื่อวิทยาศาสตร์ Rhodamnia dumetorum (DC.) Merr. & L.M.Perry (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Eugenia dumetorum DC., Myrtus dumetorum Poir., Myrtus trinervia Lour., Nelitris trinervia (Lour.) Spreng., Opanea trinervia (Lour.) Raf., Rhodamnia siamensis Craib) จัดอยู่ในวงศ์ชมพู่ (MYRTACEAE)^[1]

สมุนไพรพลองแก้มอ้น มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า ก้นถ้วย (นครราชสีมา), พลวดหม้อ (ชลบุรี), พลองแก้มอ้น พลองขี้ไต่ พลองขี้อ้น (ประจวบคีรีขันธ์), พลองเสม็ด (ชุมพร) เป็นต้น^[1]

ลักษณะของพลองแก้มอ้น

• ต้นพลองแก้มอ้น จัดเป็นพรรณไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ลำต้นตั้งตรง มีความสูงได้ประมาณ 1-1.5 เมตร กิ่งก้านเป็นรูปทรงกระบอก มีขนสั้นสีเทา ส่วนกิ่งแก่เปลือกต้นเป็นสีน้ำตาล ผิวเรียบ พบขึ้นตามป่าเต็งรัง ป่าทุ่งหญ้า ป่าที่ลุ่มต่ำ และในป่าพรุทางภาคตะวันออกเฉียงใต้และทางภาคใต้ ตั้งแต่ระดับน้ำทะเลจนถึง 600 เมตร^[1],[2]

• ใบพลองแก้มอ้น ใบเป็นใบเดี่ยว ออกตรงข้าม ลักษณะของใบเป็นรูปไข่ รูปรีแคบ หรือรูปหอก ปลายใบเรียวแหลม โคนใบมน ส่วนขอบใบเรียบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 3-5 เซนติเมตร และยาวประมาณ 4-7 เซนติเมตร เนื้อใบเหนียวคล้ายแผ่นหนัง ผิวใบด้านบนมักเรียบเกลี้ยงเป็นมัน ส่วนด้านล่างมีขนนุ่มสีเทาหรืออาจเกลี้ยง มีเส้นใบออกจากฐาน 3 เส้น มองเห็นได้ชัดเจนทั้งสองด้านของใบ ก้านใบมีขน ยาวได้ประมาณ 0.5-1 เซนติเมตร^[1]

• ดอกพลองแก้มอ้น ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบหรือเกือบปลายยอด ตาดอกเป็นรูปลูกแพร์ขนาดประมาณ 7 x 3.5 มิลลิเมตร ก้านช่อยาวประมาณ 1 เซนติเมตร อาจมีดอกประมาณ 1-3 ดอก หรือเป็นกระจุก หรือเป็นกระจุกซ้อน ดอกมีขนาดเล็ก กลีบดอกมีลักษณะเป็นรูปไข่กลับ ขนาดประมาณ 6 มิลลิเมตร มี 5 กลีบ ด้านนอกมีขนสีขาว ส่วนกลีบเลี้ยงดอกมี 5 กลีบ ดอกมีเกสรเพศผู้จำนวนมาก ขนาดประมาณ 4-5 มิลลิเมตร วงกลีบเลี้ยงเป็นรูปไข่ ขนาดประมาณ 1.5-2 มิลลิเมตร มีขนนุ่ม ฐานดอกเป็นรูปถ้วย ขนาดประมาณ 4 มิลลิเมตร มีขนนุ่มสีขาว มีรังไข่อยู่ใต้วงกลีบ จะออกดอกในช่วงประมาณเดือนมิถุนายนถึงเดือนกรกฎาคม^[1]

• ผลพลองแก้มอ้น ผลเป็นผลสด ลักษณะของผลเป็นรูปทรงเกือบกลม มีขนาดกว้างประมาณ 6 มิลลิเมตร และยาวประมาณ 8 มิลลิเมตร มีขนนุ่ม มีกลีบเลี้ยงติดคงทน ผลเป็นสีเขียวแดง เมื่อสุกแล้วจะเปลี่ยนเป็นสีม่วงดำ ภายในผลมีเมล็ดหลายเมล็ด เมล็ดมีลักษณะเป็นรูปเหลี่ยม ขนาดประมาณ 4 มิลลิเมตร^[1]

สรรพคุณของพลองแก้มอ้น

• ตำรายาไทยจะใช้เปลือกต้นและใบพลองแก้มอ้น เป็นยาฝาดสมานรักษาบาดแผล (เปลือกต้นและใบ)^[1]
• รากพลองแก้มอ้นใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ไข้ (ราก)^[1]
• ผลพลองแก้มอ้น ใช้ปรุงเป็นยาต้มแก้แผลเปื่อย รักษาโรคเหงือก (ผล)^[1]

ประโยชน์ของพลองแก้มอ้น

• ผลสุกใช้รับประทานได้^[1]

เอกสารอ้างอิง

1. ฐานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.  “พลองแก้มอ้น”.  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก : www.phargarden.com.  [02 ต.ค. 2015].
2. ระบบจัดการฐานความรู้ด้านความหลากหลายทางชีวภาพ สำนักงานความหลากหลายทางชีวภาพด้านป่าไม้ กรมป่าไม้.  “พลองแก้มอ้น”.  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก : biodiversity.forest.go.th.  [02 ต.ค. 2015].

ภาพประกอบ : www.flickr.com (Hai Le), www.phargarden.com (by Sudarat Homhual)

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (Medthai)