จิกนม สรรพคุณของต้นจิกนม ! (นมยาน)

จิกนม

จิกนม ชื่อวิทยาศาสตร์ Barringtonia macrostachya (Jack) Kurz จัดอยู่ในวงศ์จิก (LECYTHIDACEAE หรือ BARRINGTONIACEAE)

จิกนม ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Baranda angatensis Llanos, Barringtonia acuminata Korth., Barringtonia annamica Gagnep., Barringtonia balabacensis Merr., Barringtonia cochinchinensis (Blume) Merr. ex Gagnep., Barringtonia craibiana R.Knuth, Barringtonia cylindrostachya Griff., Barringtonia fusicarpa Hu, Barringtonia isabelaensis R.Knuth, Barringtonia moluccana R.Knuth, Barringtonia olivacea R.Knuth, Barringtonia pendens R.Knuth, Barringtonia rosea Wall. ex R.Knuth, Barringtonia wallichiana R.Knuth, Careya macrostachya Jack, Doxomma acuminatum (Korth.) Miers, Doxomma cochinchinense (Blume) Miers, Doxomma cylindrostachyum (Griff.) Miers, Doxomma macrostachyum (Jack) Miers, Michelia acuminata (Korth.) Kuntze, Michelia macrostachya (Jack) Kuntze, Stravadium acuminatum (Korth.) Blume, Stravadium cochinchinense Blume

สมุนไพรจิกนม มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า นมยาน (หนองคาย), จิกนุ่ม (นครศรีธรรมราช), จิก (ภาคใต้) เป็นต้น

ลักษณะของจิกนม

  • ต้นจิกนม จัดเป็นพรรณไม้ยืนต้นขนาดเล็กจนถึงขนาดกลาง มีความสูงได้ประมาณ 4-20 เมตร แตกกิ่งก้านสาขาออกรอบต้น แต่ไม่มากนัก เป็นพรรณไม้กลางแจ้งที่ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด พบขึ้นตามป่าดงดิบทางภาคใต้ และภาคตะวันออกเฉียงใต้ของไทย
  • ใบจิกนม ใบเป็นใบเดี่ยว ออกเรียงสลับกันไปตามข้อต้น ลักษณะของใบเป็นรูปยาวรี ปลายใบและโคนใบแหลม ส่วนขอบใบมีจักเล็ก ๆ ทั่วทั้งใบ ใบมีขนาดกว้างประมาณ 2.5-3 นิ้ว และยาวประมาณ 6-9 นิ้ว เนื้อใบบางคล้ายกระดาษสีเขียว ก้านใบยาวประมาณ 1-3 นิ้ว
  • ดอกจิกนม ออกดอกเป็นช่อตรงส่วนยอดของต้น ช่อดอกมีลักษณะห้อยลง ช่อยาวประมาณ 9-18 นิ้ว ในแต่ละช่อดอกจะประกอบไปด้วยดอกเป็นจำนวนมาก ดอกเป็นสีแดง สีชมพูเข้ม หรือสีเขียวขอบแดง มีอยู่ 4 กลีบ ส่วนกลีบรองดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย มี 4 กลีบ เป็นสีแดง แดงเข้ม หรือสีม่วง ตรงฐานดอกจะมีร่องลึกเป็นวงอยู่ ดอกมีเกสรเป็นจำนวนมากอยู่ในดอก
  • ผลจิกนม ลักษณะของผลเป็นรูปมนรีและมีสัน 4 สันตามแนวยาว ผลเป็นสีเขียว มีขนาดกว้างประมาณ 1-1.5 นิ้ว และยาวประมาณ 2-3.5 นิ้ว ภายในผลมีเมล็ดลักษณะเป็นรูปไข่

รูปจิกนม

สรรพคุณของจิกนม

  • รากนำมาล้างให้สะอาด แล้วตากให้แห้ง นำมาบดให้เป็นผงใช้ทาแก้ขี้กลาก (ราก)
  • ผงจากรากใช้เป็นยาแก้ตาเจ็บ (ราก)
  • ใบนำไปตากให้แห้ง แล้วนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยารักษาโรคแก้ปวดท้อง (ใบ)
เอกสารอ้างอิง
  1. หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5.  (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม).  “จิกนม”.  หน้า 226-227.

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (Medthai)

เมดไทย
เมดไทย (Medthai) ให้ข้อมูลที่ถูกต้องและเป็นอิสระเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพ การรักษาโรค การใช้ยา สมุนไพร แม่และเด็ก ฯลฯ เราร่วมมือกับแพทย์และผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านเพื่อให้มั่นใจว่าคุณจะได้รับข้อมูลที่ถูกต้องและดีที่สุด