27 ประโยชน์ของใบแปะก๊วย (Ginkgo) สรุปจากงานวิจัย !

3. เพิ่มการไหลเวียนของเลือด การเสริมแปะก๊วยดูเหมือนจะช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในร่างกายได้ (6, 7) ซึ่งจะส่งผลดีต่อสุขภาพหัวใจและหลอดเลือด ระบบประสาทและสมอง รวมถึงโรคที่เกี่ยวข้องกับการไหลเวียนของเลือดต่าง ๆ แต่ต้องรับประทานมากกว่า 2 สัปดาห์ขึ้นไปจึงจะเห็นผล (8)

• การศึกษาในผู้สูงอายุพบว่า การเสริม EGb-761 120 มก. ทุกวัน เป็นเวลา 4 สัปดาห์ สามารถเพิ่มการไหลเวียนของเลือดในสมองได้ (9) และมีผลช่วยลดความหนืดของเลือด ซึ่งต่างจากกลุ่มควบคุมที่ความหนืดของเลือดเพิ่มสูงขึ้น และมีการลดลงของเลือดที่ไปเลี้ยงสมอง (10)

4. ลดอาการวิงเวียนศีรษะ/บ้านหมุน (Vertigo) การศึกษาทางคลินิกในผู้ที่มีอาการวิงเวียนศีรษะบ้านหมุน (Vertiginous syndrome) 70 คนที่รับประทานสารสกัดจากใบแปะก๊วย 160 มก. ทุกวันเป็นเวลา 3 เดือน พบว่าแปะก๊วยมีประสิทธิภาพในการลดความรุนแรง ความถี่ และระยะเวลาของอาการได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และพบว่า 47% หายเป็นปกติ (เทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอกที่หายเป็นปกติเพียง 18%) (29) สอดคล้องกับอีกการศึกษาที่พบว่าการเสริมแปะก๊วย 80 มก. วันละ 2 ครั้ง ช่วยลดอาการบ้านหมุนและอาการวิงเวียนศีรษะได้ (30)

• การศึกษาในผู้ป่วยที่มีอาการบ้านหมุน (Vertigo) พบว่าการเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยวันละ 240 มก. เป็นเวลา 12 สัปดาห์ ให้ผลดีกว่าเล็กน้อยเมื่อเทียบกับการใช้ยาเบตาฮีสทีน (Betahistine) ขนาด 32 มก. ซึ่งเป็นยารักษาอาการวิงเวียนศีรษะหรือเวียนศีรษะบ้านหมุนที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน (31)

• การศึกษาในผู้ใหญ่วัยกลางคนที่มีสุขภาพดีพบว่าการเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วย 240 มก. วันละ 1 ครั้ง ช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการเรียกคืนความจำ (เช่น การจดจำจำนวนการนัดหมายได้อย่างถูกต้อง แต่ผลการทดลองนี้ไม่ได้ช่วยเพิ่มความจำเรื่องของเส้นทางการขับขี่) (12) สอดคล้องกับการศึกษาในอาสาสมัครอายุ 30-59 ปีที่พบว่าการเสริมแปะก๊วยช่วยเพิ่มประสิทธิภาพด้านความจำ โดยเฉพาะความจำในด้านการทำงาน โดยผลนี้จะมีแนวโน้มชัดเจนมากขึ้นในกลุ่มคนที่มีอายุ 50-59 ปี (13)
• การเสริมแปะก๊วยขนาด 600 มก. ก่อนเข้าร่วมการทดสอบความจำ (Sternberg memory scanning test) 1 ชั่วโมง ให้ผลลัพธ์ที่ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอกและกลุ่มที่ได้รับแปะก๊วยขนาด 120 และ 240 มก. (14)
• การศึกษาในผู้สูงอายุที่ไม่ได้มีภาวะสมองเสื่อมหรือเป็นอัลไซเมอร์ การเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยดูเหมือนจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพด้านการรู้คิดที่ดีขึ้นในช่วง 12 สัปดาห์ (15) สอดคล้องกับการศึกษาอื่น เช่น การศึกษาในผู้สูงอายุจำนวน 262 คน ที่พบว่าการเสริมแปะก๊วย 180 มก. ทุกวันเป็นเวลา 6 สัปดาห์ ช่วยเพิ่มความสามารถในการประมวลผลของสมอง (16), การศึกษาในผู้สูงอายุที่มีอาการความจำเสื่อม พบว่าการเสริมแปะก๊วย 240 มก. เป็นเวลา 2 เดือน ช่วยเพิ่มความยืดหยุ่นทางความคิดได้ (17)
• การศึกษาในผู้ที่มีสุขภาพดีที่อายุมากกว่า 60 ปี ที่พบว่าการเสริมแปะก๊วย 40 มก. วันละ 3 ครั้ง เป็นเวลา 26 เดือน ไม่พบความแตกต่างกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอกในเรื่องการช่วยเพิ่มความจำ (18) สอดคล้องกับอีกการศึกษาที่พบว่าแปะก๊วยไม่ได้ช่วยเพิ่มความจำในผู้ที่มีสุขภาพดี (19)
• การเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยในขนาด 240 และ 360 มก. ดูเหมือนจะช่วยเพิ่มความรวดเร็วของสมาธิในการจดจ่อ (Speed of attention) ที่ดีขึ้นในอาสาสมัครอายุน้อยที่มีสุขภาพดี (20) ในขณะที่การเสริมในขนาด 120 มก. กลับไม่มีผลในเรื่องนี้ แต่ให้ผลดีในเรื่องการเพิ่มขึ้นในด้านคุณภาพของหน่วยความจำ (Quality of memory)

6. ภาวะสมองเสื่อม (Dementia) หรือภาวะการทำงานของสมองเสื่อมถอยลง (Cognitive decline) โดยรวมแล้วผลการวิจัยในเรื่องนี้ไม่สอดคล้องกันและยังเร็วไปที่จะสรุปหรือหักล้างได้ว่าแปะก๊วยช่วยรักษาภาวะสมองเสื่อมและโรคอัลไซเมอร์ได้หรือไม่ แต่ในภาพรวมดูเหมือนว่าแปะก๊วยจะให้ประโยชน์เมื่อใช้เป็นการรักษาเสริม ซึ่งอาจเป็นผลมาจากบทบาทของแปะก๊วยที่ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปยังสมอง

• การเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยวันละ 240 มก. มีประสิทธิภาพและปลอดภัยในการรักษาภาวะสมองเสื่อม (21)
• การทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุมขนาดใหญ่ ซึ่งเป็นการศึกษาทางคลินิกระยะเวลา 6 ปี ในกลุ่มตัวอย่างกว่า 3,000 คนที่มีอายุตั้งแต่ 75 ปีขึ้นไป พบว่าแปะก๊วยไม่มีผลต่อการป้องกันภาวะสมองเสื่อมหรือโรคอัลไซเมอร์ (22) สอดคล้องกับการศึกษาในผู้สูงอายุ (อายุ 70 ปีขึ้นไป) ที่พบว่าการเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วย 120 มก. วันละ 2 ครั้ง ไม่ได้ช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอัลไซเมอร์เมื่อเทียบกับยาหลอก (23) และไม่มีผลช่วยป้องกันภาวะสมองเสื่อมถอย (Cognitive decline) ในผู้สูงอายุที่มีอาการเล็กน้อยเมื่อเทียบกับยาหลอก (24)
• การทบทวนการศึกษา 21 ชิ้น พบว่าการเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยร่วมกับยารักษาหลัก สามารถช่วยเพิ่มความสามารถในการประมวลผลของสมอง (เช่น การจดจำข้อมูล การเรียนรู้ ความเข้าใจ การตัดสินใจ และความสามารถในการแก้ไขปัญหา) ในผู้ที่เป็นโรคอัลไซเมอร์ได้เล็กน้อย (25)
• การทบทวนการศึกษาพบว่าการเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยเป็นเวลา 22-24 สัปดาห์ ช่วยลดอาการ BPSD หรือปัญหาพฤติกรรมและอารมณ์ในผู้ป่วยสมองเสื่อมได้อย่างมีนัยสำคัญ (26)

7. ลดอาการปวดหัวและไมเกรน ในทางการแพทย์แผนจีน แปะก๊วยเป็นสมุนไพรที่ถูกนำมาใช้เพื่อรักษาอาการปวดหัวและไมเกรนอย่างแพร่หลาย (27) เนื่องจากแปะก๊วยมีฤทธิ์ในการเพิ่มการไหลเวียนของเลือด ลดการอักเสบ และต้านอนุมูลอิสระ (หากอาการปวดหัวเกี่ยวข้องกับความเครียดหรือการไหลเวียนของเลือดที่ลดลง แปะก๊วยอาจช่วยให้อาการดีขึ้นได้ แต่ในทางตรงข้ามหากเป็นไมเกรนชนิดที่เกิดจากหลอดเลือดขยายตัวมากเกินไป แปะก๊วยอาจมีผลเพียงเล็กน้อยหรือไม่มีเลย)

• การศึกษาขนาดเล็กในคนวัยหนุ่มสาวที่เป็นไมเกรน พบว่าการเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วย 80 มก. (ร่วมกับคิวเท็น 20 มก. และแมกนีเซียม 300 มก.) วันละ 2 ครั้งพร้อมอาหาร เป็นเวลา 3 เดือน สามารถช่วยป้องกันหรือลดความถี่ในการเกิดไมเกรนได้ (28)

8. ลดความเครียดและความวิตกกังวล (Anxiety) งานวิจัยบางชิ้นแสดงให้เห็นว่าแปะก๊วยอาจช่วยลดอาการวิตกกังวลได้เนื่องจากแปะก๊วยเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่มีประสิทธิภาพ (32) โดยการศึกษาในผู้ใหญ่ที่เป็นโรควิตกกังวลทั่วไป (Anxiety disorder) ที่เสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วย 240-480 มก. ทุกวันเป็นเวลา 4 สัปดาห์ พบว่ากลุ่มที่ได้รับแปะก๊วยมีอาการวิตกกังวลลดลง 39-44% (ขนาดยาที่มากขึ้นมีประสิทธิภาพมากขึ้นเล็กน้อย) เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอกที่มีอาการลดลงเพียง 22% (33)

• การศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่าความเครียดและความวิตกกังวลลดลงได้ด้วยการเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยในหนูทดลองที่ทดสอบความเครียดด้วยเขาวงกตและน้ำเย็น (34)
• การเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วย 120 มก. ก่อนเข้ารับการทดสอบความเครียด (ในมนุษย์) พบว่าระดับคอร์ติซอลที่เกี่ยวข้องกับความเครียดและความดันโลหิตลดลง (35)

9. ภาวะซึมเศร้า (Depression) การศึกษาบางชิ้นพบว่าการเสริมแปะก๊วยให้ผลลัพธ์ที่ดีในการลดอาการซึมเศร้าเมื่อใช้ร่วมกับยาต้านอาการซึมเศร้า แต่ยังจำเป็นต้องมีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม

• การศึกษาในสัตว์ทดลองพบว่าการเสริมแปะก๊วยอาจช่วยรักษาอาการซึมเศร้าได้ เนื่องจากมีต้านอนุมูลอิสระและมีฤทธิ์ที่คล้ายยากล่อมประสาท (36)
• การศึกษาในผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้าจำนวน 136 คน พบการเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยร่วมกับยารักษาหลัก มีผลช่วยลดอาการซึมเศร้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ และลดระดับซีรั่ม S100B ซึ่งเป็นเครื่องหมายของการบาดเจ็บในสมอง (สารสกัดจากใบแปะก๊วยช่วยฟื้นฟูการทำงานของระบบประสาทในระหว่างการรักษาภาวะซึมเศร้า เมื่อใช้ร่วมกับยารักษาหลักจะมีบทบาทช่วยเสริมฤทธิ์กัน) (37)
• การศึกษาในผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้าหลังเกิดโรคหลอดเลือดสมอง (PSD) เมื่อรับประทานสารสกัดจากใบแปะก๊วยร่วมกับยาต้านอาการซึมเศร้าเป็นเวลา 8 สัปดาห์ มีผลช่วยให้อาการซึมเศร้าลดลงอย่างมากเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาต้านอาการซึมเศร้าเพียงอย่างเดียว (38)

14. ประสิทธิภาพการมองเห็นและสุขภาพดวงตา การศึกษาพบว่าการเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยวันละ 80 มก. ช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปยังดวงตาเพิ่มขึ้นในผู้ป่วยที่เป็นโรคต้อหินแบบความดันตาปกติ (Normal Tension Glaucoma) และทำให้ลานสายตาที่ผิดปกติจากต้อหินมีอาการดีขึ้น แต่ไม่ได้แปลว่าจะช่วยให้การมองเห็นดีขึ้น (46, 47) และเนื่องจากกลุ่มตัวอย่างในการศึกษานี้มีจำนวนน้อย จึงยังจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมต่อไป

• ส่วนการทบทวนผลการศึกษาอีก 2 ชิ้นในปี 2013 ที่ประเมินผลการใช้สารสกัดจากใบแปะก๊วยในขนาดตั้งแต่ 60-240 มก. ในผู้ป่วยที่เป็นโรคจอประสาทตาเสื่อมจากอายุ (AMD : Age-related Macular Degeneration) และพบว่าผู้เข้าร่วมบางคนมีการมองเห็นที่ดีขึ้น แต่ในภาพรวมไม่มีนัยสำคัญทางสถิติ (48) จึงยังไม่ชัดเจนว่าแปะก๊วยช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการมองเห็นในผู้ที่มีความบกพร่องทางสายตาอยู่แล้วหรือไม่ จำเป็นต้องมีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม

15. ลดอาการหอบหืดและโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง งานวิจัยบางชิ้นระบุว่าแปะก๊วยอาจช่วยให้อาการของโรคหอบหืด (Asthma) และโรคระบบทางเดินหายใจอักเสบอื่น ๆ เช่น ปอดอุดกั้นเรื้อรัง (COPD) ดีขึ้น โดยเป็นผลมาจากฤทธิ์ช่วยลดการอักเสบ แต่ยังจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติม

• การศึกษาในผู้ป่วยที่เป็นโรคหอบหืด พบว่าสารสกัดจากใบแปะก๊วยช่วยบรรเทาอาการอักเสบในระบบทางเดินหายใจได้ และอาจใช้สารสกัดจากใบแปะก๊วยเป็นส่วนเสริมในการรักษาร่วมกับยาลดการอักเสบกลูโคคอร์ติคอยด์ (49)
• การศึกษาอีกชิ้นที่มีการใช้ส่วนผสมของสมุนไพรจีนรวมถึงแปะก๊วยเป็นเวลา 3 เดือน เพื่อรักษาโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง แล้วพบว่าผู้ป่วยมีอาการไอและการอักเสบของหลอดลมลดลงอย่างมากเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (50) อย่างไรก็ตาม ยังไม่แน่ชัดว่าเป็นเพราะแปะก๊วยเพียงอย่างเดียวหรือเป็นผลมาจากการเสริมฤทธิ์กันของสมุนไพรอื่น ๆ

16. สมรรถภาพทางเพศ แปะก๊วยอาจทำให้อาการเสื่อมสมรรถภาพทางเพศดีขึ้น เนื่องจากมีฤทธิ์เพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปยังส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย มีผลต่อระบบไนตริกออกไซด์ และช่วยผ่อนคลายกล้ามเนื้อเรียบ แต่การศึกษาในประเด็นนี้ยังให้ผลลัพธ์ที่ขัดแย้งกันและยังจำเป็นต้องศึกษาเพิ่มเติม

• การศึกษานำร่องในผู้ที่มีภาวะเสื่อมสมรรถภาพทางเพศที่เกิดจากการใช้ยาต้านอาการซึมเศร้า (SSRIs) เมื่อใช้สารสกัดจากใบแปะก๊วยขนาดเฉลี่ยวันละ 209 มก. พบว่ามีประสิทธิภาพเฉลี่ย 84% ในการเพิ่มความต้องการทางเพศ (ประสิทธิภาพ 91% ในผู้หญิงและ 76% ในผู้ชาย) (51) แม้ว่าการศึกษาในภายหลังจากการทบทวนอย่างเป็นระบบไม่พบว่าแปะก๊วยมีประสิทธิภาพดีกว่าเมื่อเทียบกับยาหลอก (52)
• การทบทวนการศึกษาอย่างเป็นระบบในปี 2021 พบว่าแปะก๊วยอาจมีผลเชิงบวกต่อสมรรถภาพทางเพศในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือน แต่ไม่มีผลในผู้เสื่อมสมรรถภาพทางเพศจากยาต้านอาการซึมเศร้า (53)
• การศึกษาในผู้หญิงที่มีความผิดปกติทางเพศจำนวน 68 คน พบว่ากลุ่มที่ได้รับสารสกัดใบแปะก๊วยในขนาดวันละ 300 มก. ร่วมไปกับการบำบัดทางเพศ สามารถช่วยเพิ่มระดับความต้องการทางเพศและความพึงพอใจได้มากกว่ากลุ่มที่ได้รับการบำบัดทางเพศเพียงอย่างเดียว ในขณะที่กลุ่มที่ได้รับยาหลอกและกลุ่มที่ได้รับการเสริมแปะก๊วยเพียงอย่างเดียวไม่ส่งผลใด ๆ (54)

18. ภาวะแพ้ที่สูง Acute Mountain Sickness (AMS) ซึ่งจะเกิดขึ้นเมื่อมีการเดินทางขึ้นไปที่สูง โดยทั่วไปต้องมากกว่า 2,500 เมตรเหนือระดับน้ำทะเล โดยจะมีอาการปวดศีรษะ แต่ไม่มาก ซึ่งเป็นอาการเด่นของภาวะนี้ และมีอาการร่วมต่อไปนี้อย่างน้อย 1 อาการ คือ อ่อนเพลีย กล้ามเนื้อไม่มีแรง หายใจเต้นเร็ว คลื่นไส้ วิ่งเวียน หรือนอนไม่หลับ จากข้อมูลการศึกษาเราพบว่าการเสริมแปะก๊วยวันละ 160-240 มก. เป็นเวลา 1-5 วัน ก่อนเดินทางขึ้นที่สูง สามารถช่วยป้องกันและลดอาการ AMS ลงได้อย่างมาก

• การเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วย ขนาด 60 มก. สามครั้งต่อวัน ก่อนวันเดินทางขึ้นที่สูง 1 วัน สามารถช่วยลดจำนวนผู้มีอาการ AMS รุนแรงมากพอที่จะต้องลงมาทันที จาก 64% เหลือ 17% (57)
• การศึกษาที่พบว่า การเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วย 120 มก. สองครั้งต่อวันก่อนวันการเดินทางขึ้นที่สูง 1 วัน ช่วยป้องกันการเกิดและลดความรุนแรงของอาการ AMS เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอก (58)
• การเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วย 80 มก. 2 ครั้ง (24 และ 12 ชั่วโมงก่อนการขึ้นที่สูง) ตามด้วยการเสริมวันละ 2 ครั้งในระหว่างการเดินทาง สามารถป้องกันการเกิดภาวะ AMS ได้ โดยมีประสิทธิภาพมากกว่ายาอะเซตาโซลาไมด์ (Acetazolamide) ที่ใช้เพื่อป้องกันและลดอาการแพ้ที่สูง อีกทั้งยังพบว่าความอิ่มตัวของออกซิเจนในหลอดเลือดแดงเพิ่มขึ้นอย่างชัดเจนเมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอก (59)
• การศึกษาที่พบว่ากลุ่มที่เสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วย วันละ 160 มก. ไม่พบอาการ AMS ในขณะที่กลุ่มได้รับยาหลอกพบอาการ AMS ถึง 40.9% และยังพบว่าอาการทางเดินหายใจลดลงเหลือ 13.6% เมื่อเทียบกับกลุ่มที่ได้รับยาหลอก 81.8% (60)

20. โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบ (Peripheral Arterial Disease) โรคที่มักทำให้เกิดอาการปวดน่องเป็นพัก ๆ (Intermittent Claudication) ^{คือ ?อาการปวดน่องเป็นพักๆ (Intermittent Claudication) เป็นอาการของโรคหลอดเลือดส่วนปลายตีบ (PAD) ก่อให้เกิดการกีดขวางการไหลเวียนของเลือดที่ไปแขนขา ทำให้ผู้ป่วยมักมีอาการอึดอัดหรือปวดขาในขณะเดินเนื่องจากเลือดไปหล่อเลี้ยงไม่พอ โดยเฉพาะตอนเดินที่จะเริ่มอาการปวดเมื่อเดินได้ระยะทางใกล้เคียงกัน}

• การเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยวันละ 120 มก. เป็นเวลา 6 เดือน ช่วยลดความถี่ (เพิ่มระยะการเดิน) และลดอาการปวดจากอาการปวดน่องเป็นพัก ๆ (Intermittent claudication) ได้ ในขณะที่กลุ่มที่ได้รับยาหลอกมีความถี่การเกิดอาการเพิ่มขึ้นอย่างมาก (63) สอดคล้องกับอีกการศึกษาที่พบว่ากลุ่มที่เสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยมีระยะการเดินที่ปราศจากอาการยาวกว่ากลุ่มที่ได้รับยาหลอก (153.2 เมตร ต่อ 126.6 เมตร) (64)
• ความเสี่ยงโดยรวมของการเกิดโรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบในผู้สูงอายุดูเหมือนจะลดลงเมื่อเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยวันละ 240 มก. (การเกิดลดจาก 1.5% เหลือ 0.8%) (65) สอดคล้องกับอีกการศึกษาในผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้ที่พบว่าการเสริมสารสกัดจากใบแปะก๊วยวันละ 2 ครั้ง เป็นเวลา 4 สัปดาห์ ช่วยลดภาวะขาดเลือดในสมองได้ 38% (66)

• ผู้ที่เป็นโรคเลือดออกง่ายหรือมีภาวะเลือดออกผิดปกติ ผู้ที่เป็นโรคหลอดเลือดสมอง ผู้ที่มีความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมอง และผู้ที่รับประทานยาละลายลิ่มเลือด ควรหลีกเลี่ยงการผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของแปะก๊วยเพื่อหลีกเลี่ยงผลข้างเคียงร้ายแรงที่อาจเกิดขึ้นได้
• ผู้ที่มีอาการชัก หากเคยมีอาการชักมาก่อนควรหลีกเลี่ยงการรับประทานแปะก๊วย เพราะอาจทำให้อาการกำเริบได้
• ผู้ป่วยโรคเบาหวาน เพราะอาจส่งผลต่อประสิทธิภาพของยารักษาเบาหวาน
• ผู้ที่ต้องเข้ารับการผ่าตัดใด ๆ ควรหยุดรับประทานผลิตภัณฑ์แปะก๊วยอย่างน้อย 2 สัปดาห์ก่อนเข้ารับการผ่าตัด เพราะแปะก๊วยอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะเลือดออกในระหว่างและหลังการผ่าตัด
• ในผู้หญิงที่พยายามจะตั้งครรภ์ โดยเฉพาะหากเป็นผู้ที่มีภาวะมีบุตรยาหรือเคยมีปัญหาเรื่องการตั้งครรภ์มาก่อน ควรหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนผสมของแปะก๊วย เนื่องจากแปะก๊วยอาจรบกวนการปฏิสนธิ
• ในหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตร ในปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานยืนยันถึงประสิทธิภาพและความปลอดภัยของแปะก๊วย จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์ดังกล่าว
• ในผู้ที่เป็นโรคอัลไซเมอร์หรือ ภาวะสมองเสื่อม หรือโรคที่เกี่ยวกับความบกพร่องทางสมอง ฯลฯ ซึ่งเหล่านี้เป็นโรคที่รุนแรงเกินกว่าจะรักษาได้ด้วยตัวเอง ขอแนะนำให้ไปพบแพทย์เพื่อรับคำแนะนำและรับการรักษาที่ถูกต้อง
• ใบสดและเมล็ดดิบมีพิษไม่ควรนำมารับประทาน อาจทำให้เกิดอาการชักและเสียชีวิต
• ใบและเมล็ดแปะก๊วยมีกรดกิงโกลิก (Ginkgolic acids) ซึ่งเป็นที่ทราบกันว่าก่อให้เกิดอาการแพ้ เป็นสารก่อกลายพันธุ์ เป็นพิษต่อตับและเซลล์ประสาท และเป็นสารก่อมะเร็งในหลอดทดลอง อย่างไรก็ตาม ความเข้มข้นของกรดกิงโกลิกนั้นจะลดลงอย่างมากจากขั้นตอนการสกัดและทำให้บริสุทธิ์จนไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกาย (ตามประกาศแล้วในผลิตภัณฑ์เสริมอาหารแปะก๊วยจะต้องมีกรดกิงโกลิกต่ำกว่า 5 ppm ซึ่งเป็นปริมาณที่ยอมรับได้) (77)
• อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดแผลฟกช้ำหรือเลือดออกได้ง่ายขึ้น เนื่องจากแปะก๊วยมีผลต่อการแข็งตัวของเลือด
• ผลิตภัณฑ์แปะก๊วยอาจก่อให้เกิดปฏิกิริยาระหว่างยาที่ไม่พึงประสงค์ได้ ได้แก่ ยาต้านการแข็งตัวของเลือด (Warfarin, Aspirin), ยาต้านอาการซึมเศร้า (Prozac, Zoloft), ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Ibuprofen, Naproxon) จึงควรหลีกเลี่ยงการใช้ร่วมกัน

• เช่นเดียวกับผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหรือยาอื่น ๆ คุณควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชก่อนใช้เสมอถึงความจำเป็นในการใช้ ปฏิกิริยาระหว่างยา โรคประจำตัว และผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นได้
• ผลิตภัณฑ์แปะก๊วยมีจำหน่ายทั้งในรูปแบบแคปซูล, แบบเม็ด, สารสกัดของเหลว (Liquid extracts) และแบบใบแห้งหรือชา โดยแบบที่นิยมมากที่สุดจะเป็นแบบแคปซูล (มีปริมาณสารสกัดตั้งแต่ 40, 60, 80, 120 มก.)
• สารสกัดจากใบแปะก๊วย (Ginkgo Biloba Extract) หรือ GBE อาจเรียกอีกอย่างหนึ่งว่าสารสกัด EGb-761 (EGb-761 Extract)
• จากข้อการศึกษา หลักฐานส่วนใหญ่ดูเหมือนจะสนับสนุนการใช้แปะก๊วยที่ขนาดวันละ 120-160 มก. สำหรับอาการส่วนใหญ่ โดยมักแบ่งรับประทานเป็นวันละ 3 มื้อมากกว่ารับประทานเพียงครั้งเดียว เพราะได้ผลดีกว่า
• ยังไม่มีขนาดยาสูงสุดที่กำหนดไว้อย่างชัดเจน แต่ควรเริ่มรับประทานในขนาดที่ต่ำก่อนคือวันละ 80 มก. แล้วค่อยเพิ่มขนาดในภายหลัง (งานวิจัยส่วนใหญ่ไม่ได้ใช้ในปริมาณที่มากกว่าวันละ 600 มก. ดังนั้นจึงไม่ควรรับประทานเกินจากปริมาณนี้)
• งานวิจัยส่วนใหญ่สะท้อนผลลัพธ์จากการใช้สารสกัดจากใบแปะก๊วยที่บริสุทธิ์และมีปริมาณสารสำคัญที่แน่นอนเท่านั้น ดังนั้น หากร่างกายจะได้รับประโยชน์ก็ต้องมาจากการเลือกรับประทานผลิตภัณฑ์แปะก๊วยยี่ห้อที่มีความน่าเชื่อถือสูงเท่านั้น (กล่าวต่อในหัวข้อถัดไป*)
• ควรมองหาผลิตภัณฑ์ที่น่าเชื่อถือ มีความเข้มข้นของสารสกัดมากกว่าใบแห้งประมาณ 50 เท่า (50:1) และได้มาตรฐานสแตนดาร์ดไดซ์ (Standardized Extract) ^{คือ ?Standardized Extract เป็นเทคโนโลยีการสกัดเอาสารสำคัญจากสมุนไพร ทำให้ได้สารสำคัญที่ออกฤทธิ์ได้ตรงตามความต้องการในการรักษาโรค และสามารถกำหนดความเข้มข้นของสารสำคัญได้อย่างแม่นยำ} ซึ่งความเข้มข้นของสารสกัดที่มักใช้ในงานวิจัย คือ ฟลาโวนอลไกลโคไซด์ (Flavonglycosides) 24% และเทอร์พีนแลคโตน (Terpene Lactones) 6% (หรือในรูปแบบของมิลลิกรัมสำหรับแปะก๊วยขนาด 40 มก. คือ Flavonglycosides 9.6 มก. และ Terpene Lactones 2.4 มก.)
  • สำหรับส่วนผสมที่เฉพาะเจาะจงกว่านี้ (ถ้ามีระบุไว้ในฉลาก) ผลิตภัณฑ์แปะก๊วยที่ใช้ได้ผลในทางคลินิกจะต้องประกอบ Flavonglycosides 24% หรืออย่างน้อย 22% (แบ่งเป็น Quercetin 9.5%, Kaempferol 10.5% และ Isorhamnetin 2% เป็นอย่างต่ำ) ซึ่งตัวนี้หลัก ๆ จะมีฤทธิ์เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ และประกอบด้วย Terpene Lactones 6% หรืออย่างน้อย 5% (แบ่งเป็น Bilobalide 2.6% และ Ginkgolides A B C 2.8% เป็นอย่างต่ำ) ซึ่งมีฤทธิ์ทำให้หลอดเลือดขยายตัวและส่งผลดีต่อสมอง (78)
• หลีกเลี่ยงการใช้ผลิตภัณฑ์แปะก๊วยในรูปของผงที่บดมาจากใบ (สิ่งนี้ตรงข้ามกับ “สารสกัด” ซึ่งมีความบริสุทธิ์และปลอดภัย) เพราะมักมีการตรวจพบการปนเปื้อนของสารตะกั่วในผงแห้งที่ไม่ใช่สารสกัด ซึ่งถือว่าเป็นอันตรายต่อสุขภาพ ทำให้ความดันโลหิตสูง ส่งผลเสียต่อระบบประสาทและระบบสืบพันธุ์ ดังนั้น เพื่อความปลอดภัยควรมองหาคำว่า “สารสกัดจากใบแปะก๊วย” หรือ “Ginkgo biloba extract” แทนผลิตภัณฑ์ที่ระบุแต่เพียงว่าใช้ส่วนผสม “ใบแปะก๊วย” เฉย ๆ
• ควรรับประทานแปะก๊วยพร้อมมื้ออาหาร
• โปรดทราบว่าอาจใช้เวลาหลายสัปดาห์ (อย่างน้อย 2-4 สัปดาห์) ก่อนที่จะเห็นผลลัพธ์ใด ๆ จากการรับประทานแปะก๊วย

• ความคิดความจำ วันละ 120-240 มก.
• ภาวะสมองเสื่อม/อัลไซเมอร์ วันละ 120-240 มก.
• วิงเวียนศีรษะ/บ้านหมุน วันละ 160-240 มก. เป็นเวลา 3 เดือน
• ลดความเครียด/วิตกกังวล วันละ 120-480 มก. เป็นเวลา 4 สัปดาห์
• โรคสมาธิสั้น วันละ 120-240 มก. เป็นเวลา 3-5 สัปดาห์
• ลดความถี่การตื่นนอนตอนกลางคืน วันละ 240 มก. เป็นเวลา 4 สัปดาห์
• สุขภาพดวงตา วันละ 80-240 มก.
• อาการก่อนมีประจำเดือน PMS ครั้งละ 40 มก. วันละ 3 ครั้ง รวม 120 มก. (เริ่มในวันที่ 16 ของรอบประจำเดือนปัจจุบันจนถึงวันที่ 5 ของรอบเดือนถัดไป)
• ภาวะแพ้ที่สูง Acute Mountain Sickness ครั้งละ 40-60 มก. วันละ 3 ครั้ง รวม 120-180 มก. ก่อนเดินทางขึ้นที่สูง 1-5 วัน
• โรคหลอดเลือดแดงส่วนปลายตีบและอาการปวดน่องเป็นพัก ๆ ครั้งละ 40 มก. วันละ 3 ครั้ง รวม 120 มก. เป็น 6 เดือน
• โรคเรเนาด์ ครั้งละ 120 มก. วันละ 3 ครั้ง รวม 360 มก. เป็น 2 เดือน
• ภาวะ Tardive Dyskinesia วันละ 240 มก. เป็นเวลา 12 สัปดาห์
• โรคด่างขาว ครั้งละ 40 มก. วันละ 3 ครั้ง รวม 120 มก. เป็น 6 สัปดาห์

1. International Journal of Molecular Sciences. “Properties of Ginkgo biloba L.: Antioxidant Characterization, Antimicrobial Activities, and Genomic MicroRNA Based Marker Fingerprints”. (2020)
2. Aging and disease. “Advances in the Studies of Ginkgo Biloba Leaves Extract on Aging-Related Diseases”. (2017)
3. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. “Ginkgo biloba: A Treasure of Functional Phytochemicals with Multimedicinal Applications”. (2022)
4. Inflammopharmacology. “Anti-inflammatory effects of Ginkgo biloba extract against trimethyltin-induced hippocampal neuronal injury”. (2018)
5. Food & Function journal. “Evaluation of the anti-inflammatory properties of the active constituents in Ginkgo biloba for the treatment of pulmonary diseases”. (2019)
6. Planta Medica. “Evidence of the regulatory effect of Ginkgo biloba extract on skin blood flow and study of its effects on urinary metabolites in healthy humans”. (2004)
7. Phytotherapy Research. “Ginkgo biloba extract improves coronary artery circulation in patients with coronary artery disease: contribution of plasma nitric oxide and endothelin-1”. (2008)
8. Plant Foods for Human Nutrition. “Acute effects of Ginkgo biloba extract on vascular function and blood pressure”. (2011)
9. Neuroradiology. “Effects of Ginkgo biloba on cerebral blood flow assessed by quantitative MR perfusion imaging: a pilot study”. (2011)
10. Pharmacopsychiatry. “Cognitive performance, SPECT, and blood viscosity in elderly non-demented people using Ginkgo biloba”. (2003)
11. Human Psychopharmacology. “Ginkgo biloba is not a smart drug: an updated systematic review of randomised clinical trials testing the nootropic effects of G. biloba extracts in healthy people”. (2007)
12. Phytomedicine. “Specific memory effects of Ginkgo biloba extract EGb 761 in middle-aged healthy volunteers”. (2011)
13. Phytotherapy Research. “The effects of acute doses of standardized Ginkgo biloba extract on memory and psychomotor performance in volunteers”. (1999)
14. International Journal of Clinical Pharmacology Research. “The psychopharmacological effects of Ginkgo biloba extract in normal healthy volunteers”. (1984)
15. Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental. “A double-blind placebo-controlled trial of tanakan in the treatment of idiopathic cognitive impairment in the elderly”. (1987)
16. Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental. “A double-blind, placebo-controlled, randomized trial of Ginkgo biloba extract EGb 761 in a sample of cognitively intact older adults: neuropsychological findings”. (2002)
17. Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental. “Effects of Ginkgo biloba extract EGb 761® on cognitive control functions, mental activity of the prefrontal cortex and stress reactivity in elderly adults with subjective memory impairment – a randomized double-blind placebo-controlled trial”. (2016)
18. JAMA. “Ginkgo for memory enhancement: a randomized controlled trial”. (2002)
19. Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental. “Is Ginkgo biloba a cognitive enhancer in healthy individuals? A meta-analysis”. (2012)
20. Psychopharmacology – Berlin. “The dose-dependent cognitive effects of acute administration of Ginkgo biloba to healthy young volunteers”. (2000)
21. Journal of Pharmaceutical Health Care and Sciences. “Meta-analysis of the efficacy and safety of Ginkgo biloba extract for the treatment of dementia”. (2015)
22. JAMA. “Ginkgo biloba for Prevention of Dementia A Randomized Controlled Trial”. (2008)
23. The Lancet Neurology. “Long-term use of standardised ginkgo biloba extract for the prevention of Alzheimer’s disease (GuidAge): a randomised placebo-controlled trial”. (2012)
24. JAMA. “Ginkgo biloba for Preventing Cognitive Decline in Older Adults A Randomized Trial”. (2009)
25. Current Topics in Medicinal Chemistry. “Ginkgo Biloba for Mild Cognitive Impairment and Alzheimer’s Disease: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials”. (2016)
26. International Psychogeriatrics. “Treatment effects of Ginkgo biloba extract EGb 761® on the spectrum of behavioral and psychological symptoms of dementia: meta-analysis of randomized controlled trials”. (2018)
27. Journal of Ethnopharmacology. “The traditional Chinese medicine prescription patterns for migraine patients in Taiwan: a population-based study”. (2014)
28. Neurological Sciences. “Ginkgolide B as migraine preventive treatment in young age: results at 1-year follow-up”. (2011)
29. La Presse Médicale. “Treatment of equilibrium disorders with Ginkgo biloba extract. A multicenter double-blind drug vs. placebo study”. (1986)
30. Advances in Therapy. “Ginkgo biloba (EGb 761) in the treatment of equilibrium disorders”. (1998)
31. International Journal of Otolaryngology. “Treatment of Vertigo: A Randomized, Double-Blind Trial Comparing Efficacy and Safety of Ginkgo biloba Extract EGb 761 and Betahistine”. (2014)
32. CNS & Neurological Disorders – Drug Targets. “Ginkgo biloba Extract 761: A Review of Basic Studies and Potential Clinical Use in Psychiatric Disorders”. (2015)
33. Journal of Psychiatric Research. “Ginkgo biloba special extract EGb 761 in generalized anxiety disorder and adjustment disorder with anxious mood: a randomized, double-blind, placebo-controlled trial”. (2007)
34. Pharmacology Biochemistry and Behavior. “Ginkgo biloba extract: cognitive enhancer or antistress buffer”. (2002)
35. Journal of Physiology and Pharmacology. “Reduction of rise in blood pressure and cortisol release during stress by Ginkgo biloba extract (EGb 761) in healthy volunteers”. (2002)
36. Neurochemistry International. “Antidepressant-like effect of a Ginkgo biloba extract (EGb761) in the mouse forced swimming test: role of oxidative stress”. (2011)
37. Medicine (Baltimore). “Role of Ginkgo biloba extract as an adjunctive treatment of elderly patients with depression and on the expression of serum S100B”. (2018)
38. Neuropsychiatric Disease and Treatment . “Efficacy of ginkgo biloba extract as augmentation of venlafaxine in treating post-stroke depression”. (2019)
39. Journal of Clinical Psychiatry. “A double-blind, placebo-controlled trial of extract of Ginkgo biloba added to haloperidol in treatment-resistant patients with schizophrenia”. (2001)
40. International Clinical Psychopharmacology. “A placebo-controlled study of extract of ginkgo biloba added to clozapine in patients with treatment-resistant schizophrenia”. (2008)
41. Phytotherapy Research. “First preliminary results of an observation of Ginkgo Biloba treating patients with autistic disorder”. (2009)
42. Child Psychiatry & Human Development. “A double-blind placebo controlled trial of Ginkgo biloba added to risperidone in patients with autistic disorders”. (2012)
43. Z Kinder Jugendpsychiatr Psychother. “Ginkgo biloba extract EGb 761® in children with ADHD”. (2014)
44. Progress in Neuro-Psychopharmacology and Biological Psychiatry. “Ginkgo biloba for attention-deficit/hyperactivity disorder in children and adolescents: a double blind, randomized controlled trial”. (2010)
45. Pharmacopsychiatry. “Polysomnographic effects of adjuvant ginkgo biloba therapy in patients with major depression medicated with trimipramine”. (2001)
46. Korean Journal of Ophthalmology. “Short-term effects of Ginkgo biloba extract on peripapillary retinal blood flow in normal tension glaucoma”. (2011)
47. Current Opinion in Ophthalmology. “Ginkgo biloba and its potential role in glaucoma”. (2018)
48. Cochrane Database of Systematic Reviews. “Ginkgo biloba extract for age-related macular degeneration”. (2013)
49. Journal of Huazhong University of Science and Technology. “The effect of Ginkgo Biloba extract on the expression of PKCalpha in the inflammatory cells and the level of IL-5 in induced sputum of asthmatic patients”. (2007)
50. Nutrition Journal. “Effects of Lung Support Formula on respiratory symptoms among older adults: results of a three-month follow-up study in Shanghai, China”. (2013)
51. Journal of Sex & Marital Therapy. “Ginkgo biloba for antidepressant-induced sexual dysfunction”. (1998)
52. Human Psychopharmacology. “A placebo-controlled, double-blind trial of Ginkgo biloba for antidepressant-induced sexual dysfunction”. (2002)
53. Avicenna Journal of Phytomedicine. “A systematic review of clinical trials on Ginkgo (Ginkgo biloba) effectiveness on sexual function and its safety”. (2021)
54. Archives of Sexual Behavior. “Short- and long-term effects of Ginkgo biloba extract on sexual dysfunction in women”. (2008)
55. Rev Fr Gynecol Obstet. “Value of standardized Ginkgo biloba extract (EGb 761) in the management of congestive symptoms of premenstrual syndrome”. (1993)
56. Journal of Alternative and Complementary Medicine. “A randomized, placebo-controlled trial of Ginkgo biloba L. in treatment of premenstrual syndrome”. (2009)
57. High Altitude Medicine & Biology. “Ginkgo biloba for the prevention of severe acute mountain sickness (AMS) starting one day before rapid ascent”. (2002)
58. Wilderness & Environmental Medicine. “Ginkgo biloba does–and does not–prevent acute mountain sickness”. (2009)
59. Wilderness & Environmental Medicine. “Ginkgo biloba decreases acute mountain sickness in people ascending to high altitude at Ollagüe (3696 m) in northern Chile”. (2007)
60. Aviation, Space, and Environmental Medicine. “EGb 761 in control of acute mountain sickness and vascular reactivity to cold exposure”. (1996)
61. Tropical Journal of Pharmaceutical Research. “Clinical and electrophysiological efficacy of leaf extract of Ginkgo biloba L (Ginkgoaceae) in subjects with diabetic sensorimotor polyneuropathy”. (2016)
62. Neurology. “Oral and Topical Treatment of Painful Diabetic Polyneuropathy: Practice Guideline Update Summary: Report of the AAN Guideline Subcommittee”. (2022)
63. International Angiology. “A clinical trial of Gingkco Biloba Extract in patients with intermittent claudication”. (1990)
64. Vasa. “Demonstration of the efficacy of ginkgo biloba special extract EGb 761 on intermittent claudication–a placebo-controlled, double-blind multicenter trial”. (1998)
65. Circulation: Cardiovascular Quality and Outcomes. “Does Ginkgo biloba reduce the risk of cardiovascular events?”. (2010)
66. Angiology. “Study of the antiischemic action of EGb 761 in the treatment of peripheral arterial occlusive disease by TcPo2 determination”. (1994)
67. Vascular Medicine. “The use of Ginkgo biloba in Raynaud’s disease: a double-blind placebo-controlled trial”. (2002)
68. Clinical Rheumatolog. “To compare the efficacy and safety of nifedipine sustained release with Ginkgo biloba extract to treat patients with primary Raynaud’s phenomenon in South Korea; Korean Raynaud study (KOARA study)”. (2009)
69. Journal of Cardiovascular Pharmacology. “No significant effect of ginkgo biloba special extract EGb 761 in the treatment of primary Raynaud phenomenon: a randomized controlled trial”. (2012)
70. Biological Psychiatry. “Brain-derived neurotrophic factor levels and its Val66Met gene polymorphism predict tardive dyskinesia treatment response to Ginkgo biloba”. (2012)
71. Clinical and Experimental Dermatology. “Effectiveness of oral Ginkgo biloba in treating limited, slowly spreading vitiligo”. (2003)
72. BMC Complementary Medicine and Therapies. “Ginkgo biloba for the treatment of vitilgo vulgaris: an open label pilot clinical trial”. (2011)
73. European Archives of Oto-Rhino-Laryngology. “Effect of treatment with Ginkgo biloba extract EGb 761 (oral) on unilateral idiopathic sudden hearing loss in a prospective randomized double-blind study of 106 outpatients”. (2001)
74. International Journal of Cosmetic Science. “Clinical efficacy comparison of anti-wrinkle cosmetics containing herbal flavonoids”. (2010)
75. Yakugaku Zasshi. “Effect of leaves of Ginkgo biloba on hair regrowth in C3H strain mice”. (1993)
76. Chinese Journal of Integrative Medicine. “Dietary supplement with a combination of Rhodiola crenulata and Ginkgo biloba enhances the endurance performance in healthy volunteers”. (2009)
77. Acta Poloniae Pharmaceutica. “Comparative analysis of pharmaceuticals and dietary supplements containing extracts from the leaves of Ginkgo biloba L”. (2010)
78. Pharmacopsychiatry. “Pharmacokinetics of Ginkgo biloba extracts”. (2003)