หมามุ่ย
หมามุ่ย ชื่อสามัญ Mucuna
หมามุ่ย ชื่อวิทยาศาสตร์ Mucuna pruriens (L.) DC. (ชื่อพ้องวิทยาศาสตร์ Mucuna pruriens var. pruriens) จัดอยู่ในวงศ์ถั่ว (FABACEAE หรือ LEGUMINOSAE) และอยู่ในวงศ์ย่อยถั่ว FABOIDEAE (PAPILIONOIDEAE หรือ PAPILIONACEAE)
หมามุ่ย หรือ หมามุ้ย จัดเป็นพืชเถา ผลเป็นฝักยาว คล้ายถั่วลันเตา มีขนสีน้ำตาลอมทองหรือแดงปกคลุมที่ฝัก หลุดร่วงง่าย ปลิวตามลมและเป็นพิษ เพราะขนหมามุ่ยเต็มไปด้วยสารเซโรโทนิน (Serotonin) เมื่อสัมผัสผิวจะทำให้เกิดอาการคัน แพ้ระคายเคืองอย่างรุนแรง ซึ่งฝักจะออกมาในช่วงฤดูหนาวจนถึงฤดูแล้ง
เมล็ดหมามุ่ย มีสารแอลโดปา (L-Dopa) ซึ่งเป็นสารที่มีอิทธิพลอย่างมากต่อระบบสืบพันธุ์ และยังเป็นสารสื่อประสาทซึ่งมีส่วนช่วยรักษาโรคพาร์กินสันได้อีกด้วย แต่ต้องใช้ในรูปแบบที่ผ่านการสกัดมาเป็นยาเม็ดเรียบร้อยแล้ว เพราะร่างกายไม่สามารถรับสารในรูปของเมล็ดสดหรือแปรรูปได้
หมอยาแผนโบราณมีการนำหมามุ่ยมาใช้อย่างหลากหลาย โดยนำมาใช้ประโยชน์ตั้งแต่ ราก ใบ ฝัก เมล็ด โดนเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนของเมล็ดที่ถือว่าเป็นพระเอกของเรื่องเลยก็ว่าได้ เพราะมีสรรพคุณเป็นยาบำรุงกำลัง เพิ่มสมรรถภาพทางเพศได้ !
ขนหมามุ่ยหากถูกผิวหนังจะทำให้มีอาการระคายเคือง คัน ปวดแสบปวดร้อน บวมแดงเป็นอย่างมาก สำหรับวิธีการรักษาให้รีบกำจัดขนพิษออกจากบริเวณที่สัมผัส โดยใช้เทียนไขลนไฟให้อ่อนตัว หรือจะใช้ข้าวเหนียวนำมาคลึงจนเนื้อข้าวเหนียวกลืนกัน แล้วนำมาคลึงบริเวณที่สัมผัสขนหลายครั้ง ๆจนหมด แต่หากยังมีอาการแดงแสบร้อนหรือคันอยู่ ให้ใช้โลชั่นคาลาไมน์มาทา หรือจะใช้สเตียรอยด์พร้อมกับรับประทานยาแก้แพ้ก็ได้ อาการก็จะดีขึ้น
สรรพคุณของหมามุ่ย
ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง ทำให้ไม่เหนื่อยง่าย- ช่วยทำให้ร่างกายสดชื่นกระปรี้กระเปร่า เพิ่มความกระฉับกระเฉง
- ช่วยทำให้นอนหลับสบาย จิตใจเบิกบานแจ่มใส
- ช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศให้ดีมากยิ่งขึ้น
- ช่วยกระตุ้นการสร้างน้ำอสุจิ และช่วยปรับคุณภาพของน้ำเชื้อให้ดีมากยิ่งขึ้น
- ช่วยเพิ่มการเคลื่อนไหวของตัวอสุจิ (เพิ่มโอกาสการมีลูกได้มากขึ้น)
- ช่วยทำให้คู่รักมีความสุขและช่วยเพิ่มความสัมพันธ์ระหว่างกันให้ดีมากยิ่งขึ้น
- ช่วยกระตุ้นความต้องการทางเพศ เพิ่มความถี่ของการผสมพันธุ์ให้มากยิ่งขึ้นเป็น 10 เท่า (มีการทดลองในสัตว์)
- ช่วยแก้ปัญหาอวัยวะเพศแข็งตัวช้า
- ช่วยยืดระยะเวลาในการมีเพศสัมพันธ์ แก้ปัญหาการหลั่งเร็วได้
ใช้เป็นยาบำรุงกำลัง ทำให้ไม่เหนื่อยง่าย- ช่วยเพิ่มปริมาณของฮอร์โมนเพศ
- ช่วยทำให้หน้าอกเต่งตึงมากยิ่งขึ้น
- ช่วยทำให้ผิวพรรณดูมีน้ำมีนวลมากยิ่งขึ้น
- มีส่วนช่วยให้ช่องคลอดกระชับมากยิ่งขึ้น
- เมล็ดช่วยรักษาภาวะการมีบุตรยากทั้งชายและหญิง
- หมามุ่ยมีสรรพคุณทางยาช่วยรักษาโรคพาร์กินสัน
- ช่วยผ่อนคลายความเครียด
- ช่วยเพิ่มการเผาผลาญและมวลของกล้ามเนื้อ
- ช่วยแก้อาการปวดเมื่อยตามร่างกาย ช้ำใน ด้วยการใช้รากหมามุ่ย 1 กิโลกรัม เมล็ดผักกาด 5 ขีด และเมล็ดผักชี 3 ขีด นำมาตำรวมกันจนเป็นผงแล้วผสมน้ำผึ้งป่าหมักทิ้งไว้ 3 เดือน แล้วนำมาใช้กินก่อนนอน (ขนาดเท่าผลมะพวง)
- ช่วยแก้อาการไอ ด้วยการใช้รากหมามุ่ยนำมาต้มกินแก้อาการ (ราก)
- ใช้แก้อาการคัน (ราก)
- เมล็ดใช้เป็นยาฝาดสมาน (เมล็ด)
- ใช้ถอนพิษ ล้างพิษ (ราก)
- ช่วยแก้พิษแมงป่องได้ ด้วยการใช้เมล็ดตำเป็นผงแล้วนำมาพอกบริเวณที่โดนต่อย (เมล็ด)
- ในปัจจุบันมีการนำมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อย่างหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นในรูปของผลิตภัณฑ์สมุนไพรเสริมอาหารในรูปแบบแคปซูล หมามุ่ยสกัด กาแฟหมามุ่ย เป็นต้น
คำแนะนำในการรับประทาน
- บุคคลทั่วไปสามารถนำเมล็ดหมามุ่ยมาทำเป็นยาสมุนไพรรับประทานเองได้ แต่ต้องมีความระมัดระวังไม่ให้สัมผัสกับหมามุ่ย (แต่ผู้เขียนไม่แนะนำให้เก็บหมามุ่ยมารับประทานเอง จนกว่าจะได้รับการยืนยันสายพันธุ์ที่แน่นอน เพราะหมามุ่ยมีหลายสายพันธุ์ และมีบางสายพันธุ์เท่านั้นที่ใช้ทำเป็นยาได้ นั่นก็คือหมามุ่ยจีนและอินเดีย ซึ่งเป็นคนละสปีชีส์กับหมามุ่ยสายพันธุ์ไทย ซื้อแบบสำเร็จรูปรับประทานจะปลอดภัยกว่า)
- วิธีการเก็บก็คือ ให้เลือกเก็บจากต้นที่มีฝักแก่ (เมล็ดฝักเหมือนจะปริแตก) แล้วให้ฉีดน้ำให้เปียก (เพื่อป้องกันไม่ให้ขนอ่อนของฝักฟุ้งกระจาย) หลังจากนั้นก็สวมถุงมือป้องกันแล้วค่อย ๆ เก็บฝักหมามุ่ย เมื่อได้มาให้นำเมล็ดมาคั่วไฟ แล้วนำไปล้างน้ำ ก่อนนำไปคั่วไฟอีกรอบ (ต้องคั่วให้สุกเท่านั้น ถ้าคั่วไม่สุกเมื่อนำไปรับประทานอาจจะเกิดสารพิษได้ เช่น มีอาการประสาทหลอน เป็นต้น)
- สำหรับวิธีการรับประทาน ก็ให้นำเมล็ด (1) นำมาบดให้เป็นผง ผสมกินกับชาหรือกาแฟ (2) ชงกินกับน้ำร้อนเปล่า ๆ รสจะออกเปรี้ยวมันนิด ๆ (3) กินกับข้าวเหนียว (4) เคี้ยวเมล็ดที่คั่วแล้วกินสด ๆ สำหรับปริมาณการรับประทานแนะนำว่า ผู้ที่ไม่ได้มีปัญหาสมรรถภาพทางเพศ หรือหญิงผู้ที่ไม่มีปัญหาภาวะการมีบุตรยาก ให้รับประทาน 3 เมล็ดต่อวัน แต่หากมีปัญหาดังกล่าวให้รับประทานวันละ 20-25 เม็ด (ไม่เกิน 3 เดือน)
คำเตือน เด็ก สตรีมีครรภ์ ผู้ป่วยที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง และผู้ป่วยทางจิตเวชไม่ควรรับประทาน- รศ.ดร.นพมาศ สุนทรเจริญนนท์ ผู้เชี่ยวชาญด้านสมุนไพร อาจารย์ประจำคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลระบุว่า เมล็ดหมามุ่ยสามารถช่วยเพิ่มสมรรถภาพทางเพศได้จริงและมีผลงานวิจัยรับรองนั้นจะเป็นหมามุ่ยสายพันธุ์อินเดียและจีน ซึ่งเป็นคนละสปีชีส์กับหมามุ่ยที่ขึ้นในประเทศไทย จึงฝากเตือนไปยังผู้ที่กำลังสนใจและต้องการรับประทานเมล็ดหมามุ่ยว่าไม่ควรรับประทานแบบสุ่มสี่สุ่มห้า เพราะยังไม่มีผลงานวิจัยรองรับแน่ชัดว่าหมามุ่ยสายพันธุ์ไทยในบ้านเรานั้นเป็นหมามุ่ยสปีชีส์ใด และมีผลข้างเคียงหรืออันตรายต่อร่างกายหรือไม่
คำเตือน เด็ก สตรีมีครรภ์ ผู้ป่วยที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง และผู้ป่วยทางจิตเวชไม่ควรรับประทานแหล่งอ้างอิง : ภญ.ผกากรอง ขวัญข้าว, รศ.ดร.นพมาศ สุนทรเจริญนนท์, เว็บไซต์ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี
ภาพประกอบ : Sudarat Homhual, ppmiracleherb
เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (Medthai)
