6 สรรพคุณและประโยชน์ของหญ้าขัดใบป้อม !

หญ้าขัดใบป้อม

หญ้าขัด มีอยู่ด้วยกัน 4 ชนิด ได้แก่ หญ้าขัดใบมน (Sida rhombifolia L.), หญ้าขัดใบยาว (Sida acuta Burm.f.), หญ้าขัดหลวง (Sida subcordata Span.) และอีกชนิดก็คือ หญ้าขัดใบป้อม (Sida cordifolia L.) ซึ่งเป็นชนิดที่เราจะกล่าวถึงในบทความนี้^[1]

หญ้าขัดใบป้อม ชื่อวิทยาศาสตร์ Sida cordifolia L. จัดอยู่ในวงศ์ชบา (MALVACEAE)^[2]

สมุนไพรหญ้าขัดใบป้อม มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า หญ้าขัดใบ (ทั่วไป), ตานทราย (ประจวบคีรีขันธ์), หญ้าขัดใบป้อม (ตาก)^[2]

ลักษณะของหญ้าขัดใบป้อม

• ต้นหญ้าขัดใบป้อม จัดเป็นไม้ล้มลุกมีความสูงประมาณ 1 เมตร ที่กิ่งก้านมีขนรูปดาวอยู่แน่นคละกันไปกับขนนุ่ม^[2]

• ใบหญ้าขัดใบป้อม ใบเป็นใบเดี่ยวออกเรียงสลับกัน ลักษณะของใบเป็นรูปไข่กลับ ใบมีความกว้างประมาณ 1-4 เซนติเมตร และยาวประมาณ 1.5-5 เซนติเมตร ปลายใบมนหรือกลม โคนใบเว้าตื้น ๆ เป็นรูปหัวใจ ส่วนขอบใบหยัก บนผิวใบมีขนรูปดาวแน่นทั้งสองด้าน นอกจากนี้ยังมีหูใบลักษณะเป็นรูปเส้นด้าย และมีขนเป็นรูปดาว^[2]

• ดอกหญ้าขัดใบป้อม ดอกมีสีเหลือง ออกเป็นดอกเดี่ยวหรือเป็นกระจุกบริเวณซอกใบและที่ปลายยอด ดอกเมื่อบานจะกว้างประมาณ 1.5-5 เซนติเมตร และมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 5 เซนติเมตร^[2]

• ผลหญ้าขัดใบป้อม เป็นผลแห้งแตกได้ มีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 6-8 มิลลิเมตร ในผลประกอบด้วยซีกผลประมาณ 10 ซีก แต่ละซีกผลที่ปลายจะมีหนามแหลมอยู่ 2 อัน และมีขนแข็งชี้ลง โดยในแต่ละซี่จะมีเมล็ดอยู่ 1 เมล็ด ลักษณะของเมล็ดเป็นรูปค่อนข้าวยาวและมีขนสั้นอยู่ที่ปลาย^[2]

สรรพคุณของหญ้าขัดใบป้อม

• รากช่วยแก้ไข้ (ราก)^[2]
• ช่วยแก้โรคกระเพาะ (ราก)^[2]
• รากใช้เป็นยาขับปัสสาวะ (ราก)^[2]
• ใบใช้ตำพอกแผลโดนน้ำร้อนลวกและแผลเป็นหนอง (ใบ)^[2]

ข้อมูลทางเภสัชวิทยาของหญ้าขัดใบป้อม

• เมื่อนำสารสกัดจากหญ้าขัดใบป้อมด้วย 70% แอลกอฮอล์มาทดสอบกับหนูถีบจักร โดยผลการทดลองพบว่าปริมาณที่ทำให้หนูทดลองตายครึ่งหนึ่งคือปริมาณ 2,639 มก./กก. และในขนาดที่ส่งผลต่อระบบประสาทส่วนกลางเมื่อฉีดสารสกัดเข้าช่องท้องขนาด 1,000 มก./กก. พบว่าจะมีอาการกดประสาท ทำให้มีการเดินน้อยลง ลดการตอบสนองต่อการสัมผัส ปวด และมีปัสสาวะน้อยลง^[3]
• ใบของหญ้าขัดใบป้อมมีสารเอฟิดรีน (Ephedrine) ซึ่งมีฤทธิ์ในการขยายหลอดลม โดยสารชนิดนี้สามารถนำมาใช้เป็นยารักษาโรคหอบหืดได้ และยังมีผลทำให้ม่านตาขยายด้วย^[4]

เอกสารอ้างอิง

1. รายชื่อพรรณไม้ (ป่า) ในประเทศไทย เครือข่ายการวิจัยนิเวศวิทยาป่าไม้ (ประเทศไทย) มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.  “Family : MALVACEAE“.  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก: www.frcdb.forest.ku.ac.th/Forest/.  [22 ธ.ค. 2013].
2. ระบบจัดการฐานความรู้ด้านความหลากหลายทางชีวภาพ กลุ่มงานความหลากหลายทางชีวภาพด้านป่าไม้ กรมป่าไม้.  “หญ้าขัดใบ“.  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก: biodiversity.forest.go.th.  [22 ธ.ค. 2013].
3. หน่วยบริการฐานข้อมูลสมุนไพร สำนักงานข้อมูลสมุนไพร คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล.  “ฤทธิ์ต่อระบบประสาทส่วนกลางของหญ้าขัดใบป้อม“.  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก: www.medplant.mahidol.ac.th.  [22 ธ.ค. 2013].
4. โครงการพัฒนาศูนย์กลางความรู้แห่งชาติ กระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร.  “ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับพืชสมุนไพร“.  [ออนไลน์].  เข้าถึงได้จาก: www.tkc.go.th.  [22 ธ.ค. 2013].

ภาพประกอบ : www.flickr.com (by Russell Cumming, mingiweng, Scamperdale, andreas lambrianides, Warren McCleland, CANTIQ UNIQUE)

เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (Medthai)