รักเร่
รักเร่ ชื่อสามัญ Dahlia[2]
รักเร่ ชื่อวิทยาศาสตร์ Dahlia pinnata Cav.[1] จัดอยู่ในวงศ์ทานตะวัน (ASTERACEAE หรือ COMPOSITAE)[1]
สมุนไพรรักเร่ มีชื่อเรียกอื่นว่า รักแรก[2]
ลักษณะของต้นรักเร่
- ต้นรักเร่ เป็นไม้พื้นเมืองของอเมริกากลาง จัดเป็นพรรณไม้พุ่มเนื้ออ่อน ลำต้นตั้งตรง แตกกิ่งก้านสาขามาก รากมีลักษณะคล้ายหัวอยู่ใต้ดิน ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด ปักชำกิ่ง ต่อกิ่ง และใช้ราก[1],[2] เจริญเติบโตได้ดีในที่กลางแจ้งแดดจัด แต่มีความชื้นพอเพียง ดินที่ใช้ปลูกควรเป็นดินร่วนซุยระบายน้ำได้ดี มีธาตุอาหารพืชพอควร และเก็บความชื้นได้ดี จึงจำเป็นต้องหาวัสดุคลุมดินด้วย เช่น ฟาง ใบไม้แห้ง หรือเปลือกถั่ว เป็นต้น[2]
- ใบรักเร่ ใบออกตรงข้ามกัน เป็นช่อในชั้นเดียวกัน แกนกลางช่อมีปีก ปลายใบแหลม ส่วนขอบใบจักเป็นซี่ฟันแกมฟันเลื่อย ใบย่อยเป็นสีเขียวเข้ม หรือมีขุดแต้มเป็นสีม่วง[1]
- ดอกรักเร่ ออกดอกเป็นกระจุกใหญ่ดอกเดียวตรงปลายยอด ดอกมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 4 เซนติเมตร มีหลายสี เช่น สีม่วง สีแดงเข้ม สีส้ม สีชมพู สีเหลือง เหลืองอ่อน สีขาวเป็นลาย หรือมีสองสีในดอกเดียวกัน กลีบดอกมีลักษณะเป็นรูปรางน้ำ ขอบอาจตรงหรือโค้ง ส่วนกลีบดอกมีลักษณะเป็นรูปท่อ ปลายจักเป็นแฉก 5 แฉก อับเรณูมีลักษณะตรงโคนเรียบ ปลายแหลม ท่อเกสรเพศเมียเป็น 2 แฉก ยาวและตรงปลายแหลม มีขน[1]
- ผลรักเร่ ผลเป็นผลแห้งมีลักษณะเป็นรูปขอบขนาน แบน ผิวผลเกลี้ยง[1]
สรรพคุณของรักเร่
- รากหัวใช้กับหมูกินเป็นยารักษาโรคหัวใจ (รากหัว)[1]
- รากหัวใช้กับหมูกินเป็นยารักษาอาการไข้ (รากหัว)[1]
- น้ำคั้นจากต้นมีฤทธิ์เป็นยาปฏิชีวนะอ่อน ๆ สามารถฆ่าเชื้อ Staphylococcus ได้ (ต้น)[1]
ประโยชน์ของรักเร่
- ในต่างประเทศนิยมนำมาปลูกเป็นไม้ประดับหรือปลูกเป็นไม้ตัดดอก เพราะเป็นไม้ดอกอีกชนิดหนึ่งที่มีความสวยงามไม่แพ้ดอกไม้ชนิดอื่น ๆ สวยทั้งรูปทรงของดอกและสีสันที่สวยสะดุดตา แต่ในบ้านเราไม่นิยมปลูกกันมากนัก เนื่องจากมีชื่อที่ไม่เป็นมงคลนัก[1]
เอกสารอ้างอิง
- หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5. (ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม). “รักเร่”. หน้า 675.
- ชนิดของไม้ตัดดอกและไม้ดอกกระถาง, คณะทรัพยากรธรรมชาติ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ วิทยาเขตหาดใหญ่. “รักเร่”. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : natres.psu.ac.th. [22 ส.ค. 2014].
ภาพประกอบ : www.flickr.com
เรียบเรียงข้อมูลโดยเว็บไซต์เมดไทย (Medthai)
